Η παιδαγωγική Freinet είναι μια διαφορετική – εναλλακτική παιδαγωγική, με ένα σχολείο που θα προωθεί πρωτίστως τη δημιουργικότητα, την ελεύθερη έκφραση, την επικοινωνία, τη συνεργασία και τη κριτική συνείδηση των μαθητών και μαθητριών (Laffitte, 1985, Lémery, Bizieau, 2002, Brown, 2005).
Σύμφωνα με τον μεταρρυθμιστή παιδαγωγό Σελεστέν Φρενέ (1896 -1966), ιδρυτή του Μοντέρνου Σχολείου, το σχολείο πρέπει να είναι «σχολείο του λαού» (Σ. Φρενέ, Το σχολείο του λαού, 1969). Με τον Φρενέ γεννιέται μια Λαϊκή Παιδαγωγική, παιδοκεντρική, ελεύθερη από πρακτικές χειραγώγησης που κυοφορεί μακροπρόθεσμα μια πιο ειρηνική, δημοκρατική και δίκαιη κοινωνία.
Η παιδαγωγική μέθοδος του Φρενέ στοχεύει στη δημιουργία ενός άλλου σχολείου όπου κάθε παιδί αντιμετωπίζεται σαν μια ξεχωριστή προσωπικότητα, μπορεί να εκφράζεται ελεύθερα, όπου η παιδεία δεν είναι αποκομμένη από την κοινωνική πραγματικότητα κι ο ρόλος του εκπαιδευτικού συνίσταται κυρίως στο να βοηθήσει τα παιδιά να βρουν τον δρόμο της γνώσης.
Η σχολική τάξη κατά τα πρότυπα της Παιδαγωγικής Φρενέ συνιστά ένα παιδαγωγικό περιβάλλον πλαισιωμένο με θεσμούς και δομημένο με κανόνες λειτουργίας που επιτρέπουν την ολόπλευρη και φυσική ανάπτυξη των παιδιών, του κιναισθητικού, συναισθηματικού, δημιουργικού και γνωστικού δυναμικού τους και την καλλιέργεια όλων των τύπων νοημοσύνης μέσα από ομαδικές αλλά και ατομικές δράσεις/εργασίες.
Η συν-εργασία αποτελεί μια ενεργή δράση για τη κοινότητα και το κοινωνικό σύνολο. Το σχολείο μέσα από τις εργασίες των μαθητριών και μαθητών παράγει γνώση και πολιτισμό για τη γειτονιά, την κοινότητα και την κοινωνία.
Ο Φρενέ, πρώτος, επεδίωξε να εισάγει τις νέες τεχνολογίες της εποχής στην εκπαίδευση: τυπογραφία, ραδιόφωνο, κινηματογράφο. Είναι πιο γνωστός ως ο πρώτος που έβαλε το τυπογραφείο στην τάξη και καθιέρωσε τη διασχολική αλληλογραφία. Λιγότερο γνωστό είναι ότι πρώτος αυτός εισήγαγε τον κινηματογράφο στο σχολείο το 1926!
Ήταν φυσικό οι πρωτοποριακές του μέθοδοι να μην είναι αρεστές στο κατεστημένο, γι αυτό κυνηγήθηκε ανελέητα. Πάλεψε μέσα από αντίξοες συνθήκες και στο τέλος υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει τη δημόσια εκπαίδευση για να συνεχίσει πιο ελεύθερος το παιδαγωγικό του έργο. Αλλά πια δεν ήταν μόνος. Στη βάση των ιδεών του δημιουργήθηκε ένα μεγάλο διεθνές παιδαγωγικό κίνημα.
Μπορείτε να δείτε, άμα θέλετε, την ταινία «Ο δάσκαλος που άφηνε τα παιδιά να ονειρεύονται» (2006) του Daniel Losset. Το σενάριο της ταινίας στηρίζεται στη ζωή του μεγάλου Γάλλου παιδαγωγού και μεταρρυθμιστή της παιδείας Σελεστέν Φρενέ (Celestin Freinet 1896-1966).