270
Είναι το πρώτο δικαίωμα που αποκτά ο άνθρωπος μόλις γεννηθεί και το θεμέλιο για την ψυχική του υγεία. Το ανθρώπινο είδος περίπου για 100 χιλιάδες γενεές άνθισε και ευδοκίμησε χάρη στο μητρικό γάλα, αποδεικνύοντας ότι είναι η τέλεια τροφή για την ανάπτυξη υγιών ανθρώπων.
Την εποχή μας που συχνά τη χαρακτηρίζει ο υλισμός και η απληστία, η φυσική δυναμική του θηλασμού μας θυμίζει ότι υπάρχει και άλλος δρόμος, ο δρόμος της φύσης. Ο θηλασμός είναι πραγματική αγάπη, είναι η δύναμη της γαλήνης, της καλοσύνης και της υπευθυνότητας.
Τις τελευταίες δεκαετίες η δυνατότητα ακριβούς μέτρησης και ανάλυσης των τροφών και η επιθετική διαφήμιση σε συνδυασμό με την έλλειψη επιστημονικών στοιχείων σχετικών με το θέμα του θηλασμού και της γαλακτοφορίας και την συνακόλουθη άγνοια της κοινωνίας, είχαν ως αποτέλεσμα την υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων της ιατρικής επιστήμης και της διατροφολογίας με αποτέλεσμα να ενισχυθεί η εντύπωση ότι οι προπαρασκευασμένες τροφές ήταν εφάμιλλες ή και ανώτερες και θα μπορούσαν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες κάθε οργανισμού.
Η φύση όμως δεν ξεπερνιέται ούτε αντιγράφεται. Αποδεικνύεται συνεχώς η πολυπλοκότητα του μητρικού γάλακτος και η αδυναμία πλήρους ανάλυσής του. Είναι ένα υγρό που προορίζεται μόνο για τον άνθρωπο, που το παράγει το ίδιο το σώμα της μητέρας, με τέλεια σύνθεση και ισορροπία συστατικών, κατά τρόπο ιδανικό εφόσον έχει προσαρμοστεί στη διάρκεια της ανθρώπινης ύπαρξης για να εξασφαλίζει την επιβίωση και τη βέλτιστη σωματική-νοητική του ανάπτυξη.
Εκατοντάδες συστατικά δρουν συνεργιστικά για να εκπληρώσουν τη διπλή λειτουργία του μητρικού γάλακτος, τη διατροφική και την προστατευτική.
Το μητρικό γάλα αναφέρεται και ως λευκό αίμα επειδή θεωρείται παρόμοιο με το αίμα του πλακούντα. Πράγματι είναι αμορφοποίητος ζωντανός ιστός όπως το αίμα και έχει την ικανότητα να μεταφέρει διατροφικά στοιχεία, να επηρεάζει βιοχημικά συστήματα, να ενισχύει την ανοσία και να καταστρέφει μικροοργανισμούς.
Το μητρικό γάλα περιέχει, ανοσοπροστατευτικούς παράγοντες, ορμόνες, ένζυμα και ουσιώδη διατροφικά στοιχεία σε τέλεια ισορροπία που ενισχύουν τις αναπτυξιακές ικανότητες του βρέφους, διευκολύνουν την πέψη, ενισχύουν την άμυνα του οργανισμού για αποτελεσματική προστασία από ιογενείς και μικροβιακές λοιμώξεις και από χρόνια νοσήματα. Η προστασία αυτή παρατείνεται και πέραν της βρεφικής και παιδικής ηλικίας και διαρκεί σε όλη την ενήλικη ζωή.
Ο άνθρωπος δεν έχει βρει ακόμα τους τρόπους για να εμπλουτίζει με τις ουσίες αυτές τα τροποποιημένα γάλατα αγελάδας που κυκλοφορούν στο εμπόριο. Για το λόγο αυτό το μητρικό γάλα είναι κάτι περισσότερο από μια απλή τροφή. Είναι ένα σύνθετο και δυναμικό υγρό, του σώματος της μητέρας, που η σύνθεσή του συνεχώς μεταβάλλεται κατά τη διάρκεια της ημέρας και σε όλη την περίοδο της γαλουχίας, προσφέροντας στο βρέφος τα ειδικά θρεπτικά συστατικά που έχει ανάγκη σε κάθε ηλικία.
Στα ψυχρά κλίματα το ανθρώπινο γάλα περιέχει περισσότερο λίπος και στα θερμότερα κλίματα περισσότερο νερό. Αν το μωρό πεινάει πολύ, θηλάζει πιο έντονα και πίνει περισσότερο από το τελευταίο παχύ γάλα. Αν μόνο διψάει, πίνει πιο αργά και χαλαρά το πρώτο αραιότερο γάλα.
Η προσθήκη διαφόρων συστατικών στο τροποποιημένο γάλα αγελάδας ακόμα και των προ- και πρεβιοτικών, ανεξαρτήτως προέλευσης και διαφήμισης δεν είναι ικανή να αντιγράψει τα ορατά αποτελέσματα στην υγεία, στο γνωστικό και αναπτυξιακό τομέα των βρεφών που έχουν τραφεί με μητρικό γάλα.
Για παράδειγμα, τα λιπαρά οξέα του μητρικού γάλακτος διαφέρουν στη δομή από εκείνα που παράγονται από φυτικές πηγές και αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους με τρόπο που δεν μπορεί να αντιγραφεί.
Εξάλλου κάθε γονιός δικαιούται να γνωρίζει ότι η προσθήκη ειδικών ελαίων στα τροποποιημένα γάλατα, που περιέχουν μακράς αλύσου λιπαρά οξέα για να βοηθήσουν στην ανάπτυξη του νευρικού συστήματος και της οπτικής οξύτητας, μπορεί να είναι αιτία διάρροιας και άλλων προβλημάτων από το γαστρεντερικό σύστημα.
Το μωρό που θηλάζει σύμφωνα με το δικό του ρυθμό, έρχεται σε επαφή με το δέρμα και τη ζεστασιά της μητέρας του, μυρίζει το μαστό της, ακούει τους χτύπους της καρδιάς της και μοιράζεται μαζί της πλήθος από αισθητηριακές εμπειρίες. Υπάρχει σημείο συνάντησης των αναγκών και επιθυμιών μάνας-παιδιού που ικανοποιεί τελικά και τους δύο.
Όλες οι μητέρες είναι ικανές να παράγουν γάλα σε ικανοποιητική ποσότητα και ποιότητα, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Συνήθως η ποσότητα γάλακτος υπερβαίνει τις ανάγκες του μωρού.
Για τις περισσότερες είναι μια απολαυστική και γεμάτη ανταμοιβές εμπειρία. Ο στενός δεσμός και η σχέση αγάπης και τρυφερότητας που φυσιολογικά αναπτύσσονται με τη γέννηση του παιδιού, ενισχύονται με μοναδικό τρόπο κατά τη διάρκεια του θηλασμού. Αντίθετα το μωρό που διατρέφεται με μπιμπερό, επιβάλλεται να έχει ένα σχήμα διατροφής αντίθετο προς τις επιθυμίες και τους ρυθμούς του και μερικές φορές χωρίς άμεση ανθρώπινη επαφή ή χωρίς να πεινάει.
Η τοποθέτηση του μωρού στο στήθος της μητέρας του αμέσως μετά τον τοκετό, είναι ο καλύτερος τρόπος ανάπτυξης ισχυρού συναισθηματικού δεσμού μητέρας παιδιού. Αυτός ο απλός τρόπος έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει σημαντικά την επιτυχία του θηλασμού.
Γράφει ο επιστημονικός συνεργάτης του mitrikosthilasmos.com Εμμανουήλ Σταματίου Παιδίατρος, Διεθνώς Πιστοποιημένος Σύμβουλος Γαλουχίας IBCLC
