Θυμάστε καθόλου την ουσία της παιδικότητας; Τι είναι αυτό που κάνει ένα παιδί παιδί; Παιδική ηλικία είναι η θύμηση ενός απλωμένου… κόσμου, τότε που υπήρχαν στιγμές γεμάτες, χωρίς χθες και αύριο, τότε που χανόταν ο χρόνος.
Γράφει ο Στέλιος Παπαβέντσης, Παιδίατρος / Σύμβουλος Γαλουχίας
Το πρώτο πράγμα που μου έρχεται στο νου όταν προσπαθώ να θυμηθώ την παιδική ηλικία είναι παιχνίδι χωρίς κανόνες, χωρίς ρολόι, χωρίς εμφανή στόχο και σκοπό, μια μέρα που δεν ξέρεις που θα σε βγάλει, που έχει την γοητεία να κατευθύνεται όπου θέλεις εσύ κάθε στιγμή, βουτηγμένη στον θαυμαστό, αθώο, εγωκεντρικό χωρόχρονο της παιδικότητας.
Το roaming, η ελεύθερη, άσκοπη περιπλάνηση, χωρίς επιβαλλόμενη εξωτερική κατεύθυνση από τους μεγάλους, είναι η ουσία της παιδικότητας, το ζωτικό παιχνίδι των παιδιών κι αυτό που συστηματικά στερούμε από τα παιδιά μας σήμερα. Μικρά και μεγάλα παιδιά έχουν ανάγκη να πλάθουν εκ νέου τον κόσμο, να τον ανασυνθέτουν με τα υλικά της ψυχής τους, να πειραματίζονται ελεύθερα και να χάνονται μέσα στις δικές τους πρωτοβουλίες και θέλω. Η περιπλάνηση μπορεί να είναι και κινητική, και νοητική. Να αφεθούν σε ένα ασφαλή χώρο, υπό την μακρινή επίβλεψη του γονιού, που πρέπει να επιβλέπει με τις ελάχιστες δυνατές παρεμβάσεις και μόνο για λόγους ασφάλειας του παιδιού, να παρακολουθεί σαν σκιά από μακριά, και να συμμετέχει μόνο εάν το παιδί το ζητά.
Πνίγουμε τα μικρά και μεγαλύτερα παιδιά από την συστηματική επιβολή του στενόμυαλου, «πρακτικού», «εξωτερικού» κόσμου των ενηλίκων. Κόβουμε συστηματικά την φαντασία τους, την ελεύθερή τους έκφραση. Βλέπω γονείς σε παιδικές χαρές να τρέχουν νήπια όποτε θέλουν εκείνοι από την κούνια στην τραμπάλα και στην τσουλήθρα. Με μια καταιγίδα προσταγών και καταναγκαστικών ερωτήσεων. «Κάνε αυτό, κάνε εκείνο, μην κάνεις το άλλο», «θέλεις να κάνεις τσουλήθρα;» «Γιατί δε θέλεις να κάνεις τσουλήθρα;» «Κοίτα τα άλλα παιδιά κάνουν, εσύ γιατί δεν θέλεις;» και πολλά άλλα.
Βλέπω μεγαλύτερα παιδιά σχολικής ηλικίας να κυκλοφορούν απονευρωμένα, να έχουν χάσει την παιδικότητα, πολυάσχολοι «γιάπηδες» όλη μέρα στα πρέπει του σχολείου, κατόπιν σε εκείνα του σπιτιού, σε αναρίθμητες οργανωμένες δραστηριότητες που τα στέλνουν οι γονείς τους με αναρίθμητους δασκάλους όλων των ειδών που τους μαθαίνουν τα πάντα, για να ξέρουν τα πάντα, και στο τέλος τίποτα. Γιατί τίποτα δεν μπορεί να μάθει ένα παιδί χωρίς τη δική του αυτενέργεια. Πιο πολυάσχολα και από τους μπαμπάδες τους, διακτινίζονται κάθε μέρα σε φροντιστήρια, πισίνες, τένις, ωδεία, φροντιστήρια, διαβάζουν το βράδυ για την επόμενη μέρα.
Το μαρτύριο δεν τελειώνει τις καθημερινές, που έτσι και αλλιώς τα περισσότερα παιδιά δεν βρίσκουν ούτε μια ώρα ελεύθερου, «άσκοπου» παιχνιδιού. Το Σαββατοκύριακο θέλουμε πάλι να επιβάλλουμε τους κανόνες μας. Τα τρέχουμε και σε άλλες δραστηριότητες, και όταν παίζουμε μαζί τους επιβάλλουμε πάλι τους δικούς μας κανόνες, θα παίξουμε επιτραπέζιο με τους κανόνες των ενηλίκων, μέχρις ότου, όταν λογικά δείξουν ότι βαριούνται, θα τα παρκάρουμε στην τηλεόραση και θα φύγουμε. Μετά απορούμε γιατί τα παιδιά κολλάνε στο ίντερνετ και στα ηλεκτρονικά παιχνίδια: μήπως γιατί πρόκειται για ελάχιστες ευκαιρίες να ζήσουν λίγο άσκοπα, να κάνουν μια τουλάχιστον νοητική περιπλάνηση;
Πρόσφατα ήμουν σε ένα παιδικό πάρτι με τα παιδιά. Μπουχτισμένα όλη την εβδομάδα να υπακούουν σε κανόνες, έκαναν σαν τρελά για λίγη ώρα μέσα σε ένα χώρο 5 επί 5 σε παιδότοπο. Δεν κράτησε για πολύ, πολύ σύντομα ανέλαβε ένας κλόουν να «οργανώσει» τον χρόνο τους. Άρχισε πάλι μια καταιγίδα εντολών, «καθίστε εδώ», «χέρια ψηλά», «χειροκροτήστε», «έλα εσύ εδώ, φύγε εσύ» και πολλά άλλα. Ένα ένα έρχονταν στους γονείς τους με έκφραση βαρεμάρας και έλεγαν ότι ήθελαν να φύγουν. Κάποια διαμαρτύρονταν που τους έλεγαν συνέχεια τι να κάνουν. Και όταν τελείωνε ο κλόουν έρχονταν οι κοπέλες του παιδότοπου να τα ρωτάνε «θέλεις να παίξουμε κουνιστές καρέκλες;» «θέλεις να ζωγραφίσουμε;» «τίποτα δεν θέλεις, γιατί;».
Έτσι οι πολυάσχολοι όλη την εβδομάδα «γιάπηδες» έχουν για το σαββατοκύριακο πάρτι με ασφυκτικά οριοθετημένες οδηγίες και εντολές για χέρια ψηλά και χαμηλά, για επιβαλλόμενα χειροκροτήματα λες κι είναι στο κοινό ενός ριάλιτι σόου, κάνε αυτό, κάνε εκείνο, κάνε το άλλο, Χάιλ Χίτλερ. Και μετά απορούμε που δεν έχουμε κουλτούρα ενεργού πολίτη ως μεγάλοι και βρίσκουμε καταφύγιο σε άκρα.
Το τέλος της αθωότητας, ο αργός, καθημερινός θάνατος της παιδικότητας, η πολτοποίηση της ελευθερίας, ο εξοστρακισμός της ανεμελιάς από την ψυχή των παιδιών.
Έστω και λίγες φορές την εβδομάδα, αντισταθείτε στην καταναγκαστική σας επιθυμία να επιβάλλετε πλήρως την ατζέντα στο παιδί σας. Κάντε ένα βήμα πίσω, αφήστε το να δράσει, ακολουθήστε το χωρίς παρεμβάσεις. Αφήστε του χώρο και χρόνο να απλώσει το παιδί πάνω ελεύθερα την ψυχή του και να τη μεγαλώσει. Θυμηθείτε… τί ήταν για εσάς η παιδική ηλικία; Είμαι σίγουρος ότι ήταν ένα απόγευμα καλοκαιριού στην γειτονιά χωρίς αρχή μέση και τέλος, να είστε ελεύθεροι να παρατηρείτε τα σύννεφα για όση ώρα επιθυμείτε και να έρθουν τα χρώματα του βραδιού απλά και όμορφα πριν το καταλάβετε.
Πηγή : www.superdad.gr [ https://www.superdad.gr/igeia/paidia/as-afisoume-epitelous-ta-paidia-mas-na-einai-paidia/ ]