Στο μάθημα της γλώσσας της Β’ δημοτικού ασχοληθήκαμε με το ποίημα του Ζαχαρία Παπαντωνίου «Ο παπαγάλος».
Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου (1877-1940) ήταν Έλληνας λογοτέχνης και υποστηρικτής της δημοτικής γλώσσας στο γλωσσικό ζήτημα το οποίο απασχόλησε έντονα την ελληνική κοινωνία και εκπαίδευση. Το ποίημα «Ο παπαγάλος» βρίσκεται στην παιδική ποιητική συλλογή «Χελιδόνια» (1920 – παιδικά ποιήματα τα οποία μελοποίησε ο Γεώργιος Λαμπελέτ).
Αφού το επεξεργαστήκαμε στη συνέχεια το ακούσαμε μελοποιημένο!
Βρίσκομαστε στο ξεκίνημα της Α τάξης του δημοτικού σχολείου και είναι πολύ σημαντικό να αναπτυχθεί σωστά η λειτουργική λαβή του μολυβιού από τους μαθητές. Η ανώριμη λαβή μολυβιού επηρεάζει:
την ποιότητα του γραφικού χαρακτήρα,
την ταχύτητα εκτέλεσης της γραπτής εργασίας και
την αντοχή του παιδιού κατά τη γραφοκινητική δραστηριότητα.
Στη συνέχεια, μπορείτε να δείτε μία αναλυτική εικόνα που παρουσιάζει τα πρότυπα σύλληψης μολυβιού.
πηγή: Θεραπαίζοντας: Κέντρο ειδικών θεραπειών
Οι μαθητές που παρουσιάζουν ανώριμη λαβή συνήθως:
Δεν έχουν εκπαιδευτεί σωστά στον τρόπο σύλληψης του μολυβιού.
Δεν έχουν αναπτύξει τις απαραίτητες δεξιότητες λεπτής κινητικότητας στα χέρια.
Αντιμετωπίζουν αισθητηριακές δυσκολίες.
Η πιο συνηθισμένη λαβή είναι η δυναμική τριποδική και αναπτύσσεται στην ηλικία των 4-6,5 περίπου. Οι ειδικοί έχουν παρατηρήσει διάφορα είδη λαβών που χρησιμοποιούνται από τους μαθητές. Για πολλά χρόνια υποστηρίζονταν ότι για να μπορέσει το παιδί να χειριστεί σωστά το μολύβι και να σχηματίσει ευανάγνωστα γράμματα πρέπει να αναπτύξει την δυναμική τριποδική λαβή (Schneck & Amundson, 2013. Ziviani & Wallen, 2006).
Πρόσφατες έρευνες δείχνουν, όμως, ότι υπάρχει ποικιλία εναλλακτικών, αποδεκτών και επαρκών λαβών. Πέρα, λοιπόν, από την δυναμική τριποδική είναι η πλευρική τριποδική, η δυναμική τετραποδική και η πλευρική τετραποδική, κατά την οποία παρατηρείται και μια ελαφριά κάμψη του καρπού (Schneck & Amundson, 2013. Ziviani & Wallen, 2006). Και τα δυο είδη τετραποδικής λαβής έχουν αποδειχθεί λειτουργικά και ώριμα πρότυπα σύλληψης προσφέροντας σταθερότητα και επιτρέποντας τον έλεγχο της κίνησης των δαχτύλων (Schneck & Amundson. Ziviani & Wallen, 2006).
Για το κράτημα του μολυβιού συνεργάζονται τρία δάκτυλα, ο αντίχειρας, ο δείκτης και το μεσαίο δάκτυλο. Το μεσαίο δάκτυλο μπαίνει κάτω από το μολύβι, σαν μαξιλαράκι, και τα άλλα δύο κρατούν τις δύο πλευρές του μολυβιού χωρίς να σκεπάζει το ένα δάκτυλο το άλλο.
Στην εικόνα αυτή τονίζεται και κάτι ακόμη σημαντικό, το πώς στηρίζεται το χέρι που γράφει πάνω στο θρανίο. Μια τέτοια στήριξη του χεριού προϋποθέτει αρκετή προσπάθεια εκ μέρους του παιδιού καθώς θα πρέπει να μάθει να λυγίζει τον καρπό του και να κρατά το χέρι την ώρα που γράφει κάτω από τη γραμμή και όχι δίπλα ή πολύ χειρότερα από πάνω.
Μια ακόμη κατατοπιστική φωτογραφία που δείχνει και τη θέση των τριών δακτύλων γύρω από το μολύβι, πώς στηρίζεται το χέρι στο θρανίο όταν γράφει και πώς λυγίζει ο καρπός αλλά και πού ακουμπά το μολύβι στο πάνω μέρος, στη διχάλα που δημιουργεί η παλάμη μας ανάμεσα στον αντίχειρα και στο δείκτη. Παρατηρήστε ότι στην κατάσταση αυτή και όπως είναι λυγισμένα τα δάκτυλα χωράει ανάμεσά τους μια μικρή σφαίρα, όπως τονίζουν διάφοροι ειδικοί…
Τεχνικές βελτίωσης της λαβής του μολυβιού
Αρχικά, σας παρουσιάζω ένα δοκιμασμένο και αρκετά αποτελεσματικό κολπάκι. Όπως βλέπετε παρακάτω στη φωτογραφία με το χέρι μου, δίνουμε στο παιδί να κρατήσει ένα διπλωμένο χαρτάκι και του λέμε να το κρατήσει με τα δύο μικρά δαχτυλάκια. Στη συνέχεια, του δίνουμε το μολύβι και έτσι χωρίς πολύ κόπο το παιδί πιάνει το μολύβι με τα υπόλοιπα τρία ελεύθερα δαχτυλάκια!!!
Ακολουθούν και άλλες ενδιαφέρουσες τεχνικές!!
πηγή: Θεραπαίζοντας: Κέντρο ειδικών θεραπειών
Συμβουλές για ωραία….γράμματα!!!
1. Όταν γράφει το παιδί μας φροντίζουμε το κάθισμα και το τραπέζι να του επιτρέπουν να πατάει καλά τα πόδια του στο δάπεδο.
2. Προσοχή και στη θέση της πλάτης και του κεφαλιού. Όχι στο υπερβολικό σκύψιμο που ζημιώνει και τη σπονδυλική στήλη και τα μάτια. Η άνετη θέση της πλάτης βοηθάει και στην αποφυγή της κόπωσης.
3. Δείτε επίσης πώς τοποθετούμε το τετράδιο όταν γράφουμε, λιγάκι λοξά. Η κλίση του τετραδίου είναι φυσικά διαφορετική για δεξιόχειρες και διαφορετική για αριστερόχειρες. Αυτή η κλίση του τετραδίου διευκολύνει και το λύγισμα του καρπού ενώ όταν το τετράδιο στέκεται κάθετα ο καρπός ζορίζεται υπερβολικά για να βρει τη σωστή θέση.
4. Το άλλο χέρι που δεν χρησιμοποιείται κατά τη γραφή πρέπει να βρίσκεται πάνω στο τραπέζι ώστε να μη στραβώνει η σπονδυλική στήλη και να μη σκεπάζει το γραπτό με τρόπο που ο φωτισμός να μειώνεται. Το φως την ώρα που γράφουμε πρέπει να πέφτει με τέτοιο τρόπο που να μην προκαλεί το χέρι μας σκιά στο σημείο που γράφουμε.
Βιβλιογραφικές πηγές:
Schneck, C. M. & Amundson, S. J. (2013). Prewriting and Handwriting Skills. In J. Case-Smith & J.C. O’Brien (Eds.), Occupational Therapy for Children (6th ed.) USA: Elsevier, 425-450.
Ziviani, J., & Wallen, M. (2006). The development of graphomotor skills. In A. Handerson & C. Pehoski (2od ed.), Hand Function in the Child: Foundations for remediation. USA: Mobsdy Elsevier, 217-238.
Στα μαθηματικά της Α τάξης στο κεφάλαιο 5 «Αρίθμηση, ανάγνωση και γραφή των αριθμών» επιδιώκεται να καταστούν οι μαθητές ικανοί να:
αναγνωρίζουν και να γράφουν τα ψηφία των αριθμών έως το 5
εξασκηθούν με την καθοδηγούμενη γραφή των ψηφίων των αριθμών 1, 2 και 3
καταμετρούν συλλογές αντικειμένων με τουλάχιστον πέντε στοιχεία
Οι μαθητές έκαναν μερικές δραστηριότητες εισαγωγής μέσω βιωματικής μάθησης στο διδακτικό αντικείμενο για να αντιληφθούν την αξία των αριθμών πριν προχωρήσουν στην καθοδηγούμενη γραφή και στις ασκήσεις των σχολικών βιβλίων.
1. Το ταμπουρίνο
Ο μαθητής δίνει το ρυθμό (αργά ή γρήγορα) μέχρι το ανώτερο 5 χτυπήματα και ένας συμμαθητής δείχνει με τα δάχτυλα του τον αριθμό των χτυπημάτων που άκουσε και στη συνέχεια λέει τον αριθμό.
2. Αξία αριθμού με γλωσσοπίεστρα
Οι μαθητές έπρεπε σύμφωνα με τον αριθμό που τους δινόταν να σχηματίσουν με γλωσσοπίεστρα τον προηγούμενο και τον επόμενο από αυτόν αριθμό!
Ως εμπέδωση στους στόχους του μαθήματος μαθηματικών της Α τάξης Μαθαίνω τα γεωμετρικά σχήματα , αφού έγιναν οι εργασίες του βιβλίου και του τετραδίου εργασιών, την επόμενη μέρα μέσω της βιωματικής μάθησης επιτεύχθηκε η διαδικασία αφομοίωσης της νέας γνώσης, μέσω των παρακάτω δραστηριοτήτων!
Αρχικά, κατασκευάσαμε μία αφίσα συνδυάζοντας τα γεωμετρικά σχήματα φτιάχνοντας ένα σπίτι και ένα δέντρο!
Στη συνέχεια, κάναμε μία γρήγορη επανάληψη των χρωμάτων, χρησιμοποιώντας τα χρωματιστά μολύβια που έφτιαξα για την εκμάθηση των χρωμάτων.
Μετά, συνδυάσαμε τα σχήματα και τα χρώματα και με γλωσσοπίεστρα δημιουργήσαμε τα γεωμετρικά σχήματα.
Έπειτα, με ξύλινα τουβλάκια δημιουργήσαμε παλάτια, σπιτάκια, αυλές, γκαράζ και πισίνες!
Τα παιδιά είχαν αρκετή όρεξη και μάθαμε να παίζουμε το τάνγκραμ! Η Κωνσταντίνα και η Κανέλλα έφτιαξαν ένα καράβι και ένα κεράκι!
Παίξαμε με την αγαπημένη μας πλαστελίνη και φτιάξαμε γεωμετρικά σχήματα και στερεά σώματα.
Συνδυάσαμε τις προγραφικές ασκήσεις που κάνουμε στο μάθημα της Γλώσσας με τα γεωμετρικά σχήματα! Σχεδιάσαμε πάνω σε αυτοσχέδια πινακάκια από θήκες DVD διάφορα σκηνικά όπως θα δείτε παρακάτω! Τα πινακάκια θα τα χρησιμοποιούμε όλη τη χρονιά στο μάθημα της γλώσσας και των μαθηματικών σαν πρόχειρα στην τάξη αποφεύγοντας τη σπατάλη χαρτιού!
O Θοδωρής με την Κωνσταντίνα αναμετρήθηκαν σε ένα παιχνίδι μνήμης που συνδυάζει τα σχήματα και τα χρώματα! Έσπασαν πολλά αβγά!!!
Τέλος, με τη βοήθεια των μαθητών της Β τάξης, οι οποίοι έφτιαξαν μία γατούλα με τάγκραμ που κατασκεύσαν μόνοι τους, δημιουργήσαμε τη γεωμετρική γωνιά μας!
Τα παιδιά έμαθαν, έπαιξαν και διασκέδασαν! Γιατί η μάθηση είναι ευκολότερη όταν γίνεται μέσω που παιχνιδιού και της δημιουργίας!! Μπράβο σε όλους τους μαθητές που κάθε μέρα προσπαθούν όλο και περισσότερο για να γίνονται καλύτεροι!!!
Μέσω του κεφαλαίου αυτού επιδιώκεται η άσκηση των μαθητών, ώστε να καταστούν ικανοί να:
συγκρίνουν και να εκτιμούν ποσότητες από το 1 μέχρι το 5
χρησιμοποιούν αντιστοίχηση «ένα προς ένα» ή τους αριθμούς για να συγκρίνουν τις ποσότητες
αριθμούν προφορικά μέχρι το 10
Στη σύγκριση ποσοτήτων υπάρχουν συνήθως δύο πρακτικές που χρησιμοποιούν οι μαθητές: μία χωρίς αριθμούς και μία με αριθμούς. Με την πρακτική χωρίς αριθμούς τα παιδιά συγκρίνουν τις ποσότητες των αντικειμένων εφαρμόζοντας τη διαδικασία της αντιστοίχισης «ένα προς ένα». Με την πρακτική με αριθμούς εκτελούν την απαρίθμηση ή την καταμέτρηση των αντικειμένων και χρησιμοποιούν τους πληθάριθμους. Για μικρό αριθμό αντικειμένων (μέχρι τρία αντικείμενα) τα παιδιά εκτιμούν συνήθως άμεσα τις ποσότητες, χωρίς να καταμετρούν ένα προς ένα όλα τα αντικείμενα. Η διαδικασία αυτή λέγεται άμεση εκτίμηση. Με άμεση εκτίμηση επίσης οι μαθητές υπολογίζουν, εφόσον βέβαια ασκηθούν αναλόγως , οργανωμένες ποσότητες στο χώρο, όπως είναι αυτές που παρουσιάζονται με τη μορφή του ζαριού.
Το “Μαγικό φιλάκι” είναι ένα τρυφερό παραμύθι για την προσαρμογή στο πρώτο σχολείο του κάθε παιδιού. Ήρωας της ιστορίας είναι ο Τσέστερ, ένα μικρό ρακούν που δεν ήθελε να πάει στο σχολείο και να αποχωριστεί τη μαμά του.
Μπορείτε να κατεβάσετε το παραμύθι στα ελληνικά παρακάτω. Δεν κυκλοφορεί στο εμπόριο στην ελληνική γλώσσα. Η μετάφραση και η εικονογράφηση του e-book είναι προσωπική δουλειά από τους nipiagogosnotes.blogspot.com
Μπορείτε να διαβάσετε το παρακάτω ενδιαφέρον άρθρο από τους Ονειροβάτες, στο οποίο αναφέρεται ότι το κάθε παιδί έχει τον ρυθμό του και τον χρόνο του, χρειάζεται να έχουμε υπομονή στα παιδιά αλλά και στους γονείς. Σεβόμενοι πάντα την αξιοπρέπεια κάθε παιδιού, θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι να σκύψουμε πάνω από κάθε παιδί ώστε να αντιληφθούμε τα συναισθήματα του.
Το κλάμα κατά την προσαρμογή, η θλίψη και γενικά κάθε αρνητικό συναίσθημα δεν επικοινωνούν κάποιο προσωπικό πρόβλημα που έχει ένα παιδί μαζί σας. Όλα αυτά τα περιστατικά είναι έκφραση συναισθήματος και το παιδί προσπαθεί να μας επικοινωνήσει μια ανάγκη του. Στη συνέχεια, αναφέρονται δραστηριότητες και συμβουλές για την ομαλή προσαρμογή του παιδιού σας.
Παρατηρώ ως δασκάλα της Α τάξης αλλά και άλλων τάξεων παλιότερα ότι ορισμένα παιδιά χρησιμοποιούν υπερβολική πίεση όταν γράφουν. Γιατί άραγε συμβαίνει αυτό; Χρειάζεται να το αντιμετωπίσουμε;
Υπάρχουν μερικοί λόγοι για τους οποίους ένα παιδί μπορεί να πιέζει πάρα πολύ σκληρά κατά τη γραφή, το χρωματισμό και το σχέδιο.
Αισθητηριακή επεξεργασία: Τα παιδιά με δυσκολίες στην επεξεργασία αισθήσεων ενδέχεται να επιδιώκουν ή να αποφεύγουν συμπεριφορές που επηρεάζουν την ποσότητα πίεσης που χρησιμοποιούν με γραφικά εργαλεία. Μερικά παιδιά απολαμβάνουν την αίσθηση της πίεσης πολύ σκληρά (αναζήτηση), ενώ άλλα παιδιά αποφεύγουν την απτική αίσθηση της πίεσης πολύ ελαφρά (αποφεύγοντας). Οι μαθητές με μειωμένη ενημερότητα σώματος ή ιδιοδεξία μπορεί να μην συνειδητοποιήσουν πόσο σκληρά πιέζουν ή πόση πίεση πρέπει να ασκούν. Η ιδιοδεξία είναι η ικανότητα του να αισθάνεται κανείς πού βρίσκεται το σώμα του. Οι υποδοχείς του δέρματος, των μυών και των αρθρώσεων λένε στον εγκέφαλο του παιδιού που βρίσκεται το σώμα του στο χώρο και τι κάνει. Εάν η αίσθηση της ιδιοδεξίας ενός παιδιού είναι μειωμένη, μπορεί να έχουν δυσκολία να «ταξινομήσουν» πόσο σκληρά πιέζουν. Αυτό είναι παρόμοιο με ένα παιδί που κρατά το κουτί του χυμού πολύ σφιχτά, προκαλώντας το να χύσει!
Αδρή κινητικότητα: Τα παιδιά με κακή σταθερότητα του κορμού δυσκολεύονται να διαχωρίσουν τις κινήσεις των βραχιόνων από το χέρι και τις κινήσεις των δακτύλων τους. Αυτό σημαίνει ότι χρησιμοποιούν όλο το χέρι τους για να χειριστούν το μολύβι, με αποτέλεσμα μεγάλες ανεξέλεγκτες κινήσεις.
Λεπτή κινητικότητα: Τα παιδιά που δεν έχουν αναπτύξει τη σταθερότητα του καρπού έχουν πρόβλημα να διατηρούν σταθερό τον καρπό ενώ κινούν τα δάχτυλα και τον αντίχειρά τους. Αυτή η ανώριμη ανάπτυξη μπορεί να οδηγήσει σε σφιγμένες λαβές, αυξημένη πίεση και γίνεται αντιληπτό όταν υπάρχει άσπρο χρώμα στις άκρες των νυχιών. Τα παιδιά με αδύναμα χέρια συχνά δεν έχουν την επιδεξιότητα να χειρίζονται καλά τα μολύβια τους και μπορεί να αντισταθμίσουν πιέζοντας πάρα πολύ.
Αμφίπλευρος συντονισμός: Τα παιδιά με φτωχό αμφίπλευρο συντονισμό (η δυνατότητα να χρησιμοποιούν μαζί τα δύο χέρια) δεν σταθεροποιούν το χαρτί με το χέρι «βοήθειας». Για να αντισταθμίσουν, χρησιμοποιούν το αντιβράχιο του «χεριού γραφής» για να συγκρατούν το χαρτί σταθερό. Αυτό τους αναγκάζει να πιέσουν πάρα πολύ.
Βοηθώντας το παιδί να μην βάζει αρκετή πίεση στο μολύβι
Είναι σημαντικό να καταλάβετε γιατί ένα παιδί πιέζει πολύ σκληρά προκειμένου να καταφέρει γράψει ή να ζωγραφίσει.
Για παράδειγμα, εάν ένα παιδί χρησιμοποιεί όλο το χέρι για να χειριστεί ένα μολύβι ή μια μπογιά, θα πρέπει να δουλευτεί η ανάπτυξη της σταθερότητας του ώμου και του καρπού, καθώς και των δεξιοτήτων λαβής και πίεσης.
Εάν πρόκειται για ζήτημα ιδιοδεξίας, θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσετε βαριά εργασία και ιδιοδεκτικές δραστηριότητες για να διδάξετε στο παιδί τον έλεγχο της ποσότητας δύναμης που χρησιμοποιεί.
Μερικά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε:
–Αλλάξτε το μολύβι. Μερικά παιδιά πατούν αμέσως ελαφρύτερα με μια αλλαγή στο μέσο γραφής.
–Μηχανικά μολύβια τα οποία σπάνε πολύ εύκολα με υπερβολική πίεση. Μετά από μερικές προσπάθειες, μερικά παιδιά είναι σε θέση να ασκήσουν λιγότερη πίεση.
– Αλλάξτε το χαρτί. Δοκιμάστε να χρησιμοποιήσετε χαρτί που εύκολα μπορεί να σχιστεί αν εφαρμοστεί υπερβολική πίεση.
–Αλλάξτε την επιφάνεια εγγραφής. Τοποθετήστε κάτι «μαλακό», όπως ένα μαξιλάρι ποντικιού( mouse pad), φύλλο αφρού, ή φελλό κάτω από το χαρτί. Οι αιχμηρές γραμμές θα σπάσουν με υπερβολική πίεση.
Ένας ειδικός παιδαγωγός ή εργοθεραπευτής μπορεί να βοηθήσει αξιολογώντας το παιδί για να διαπιστωθεί για ποιο λόγο ένα παιδί χρησιμοποιεί υπερβολική ή μειωμένη δύναμη κατά τη γραφή!
Love Teaching 