Αρχικά, ας δούμε τη σημασία της λέξης “κακομαθαίνω”. Η λέξη “κακομαθαίνω” σημαίνει κάνω όλα τα χατίρια, τα έχω όλα χωρίς να κοπιάσω καθόλου. Το παιδί αποκτά την πεποίθηση ότι ο κόσμος και η κοινωνία θα κάνουν τα πάντα για δική του ευχαρίστηση.
Το κακομαθημένο παιδί είναι εγωκεντρικό και απαιτητικό, δεν σκέφτεται τους άλλους και είναι δυσάρεστο στους γύρω του. Το κλασικό κακομαθημένο παιδί θεωρεί ότι το ίδιο και οι ανάγκες του είναι πιο σημαντικές από οτιδήποτε άλλο και κάνει τα πάντα για να πετύχει αυτό που θέλει. Οι ειδικοί λένε ότι ο πραγματικός εγωισμός ξεκινάει όταν τα παιδιά είναι μεταξύ 4 και 6 χρονών. Πριν από αυτήν την ηλικία το μωρό σας απλά επιζητά να ικανοποιήσει τις συναισθηματικές και σωματικές του ανάγκες.
Συχνά παρατηρείται στη σημερινή ελληνική οικογένεια το φαινόμενο ο κάθε γονιός να σφίγγει κι άλλο το ζωνάρι για να μην «λείψει τίποτα» στο παιδί του. Αυτή η νοοτροπία έχει λογική, όταν μιλάμε για κάτι που θα οξύνει το πνεύμα του παιδιού και θα το κάνει καλύτερο άνθρωπο. Δεν τίθεται θέμα διαπραγμάτευσης για να αποκτήσει το παιδί μας ένα καλό ορθοπεδικό παπούτσι που δεν θα του καταστρέψει τα πόδια, να επισκεφτεί ένα μουσείο, να συμμετέχει σε μια εκδρομή, σε ένα ταξίδι, να κάνει μια δραστηριότητα που θα το ωφελήσει. Αλλά να αποκτά ό,τι ζητήσει, όποτε το ζητήσει είναι βλαβερό για το ίδιο.
Τα παιδιά, από μια ηλικία και πάνω είναι καλό να ξέρουν ότι στη ζωή υπάρχουν πολλά που θα τους λείψουν και πως δεν γίνεται να τα έχουν όλα. Κι αν θέλουν να αποκτήσουν κάτι που ποθούν θα πρέπει να προσπαθήσουν κι αυτά γι’ αυτό. Πώς; Ανταλλάσσοντας το με το χαρτζιλίκι τους, με μια υποχρέωση που θα αναλάβουν – π.χ. να στρώνουν το κρεβάτι των γονιών τους, να μαζεύουν τα πιάτα κάθε βράδυ – ο κάθε γονιός μπορεί να βρει δεκάδες στόχους και πολύ καλύτερους από τους προτεινόμενους.
Όλοι μας θέλουμε να μεγαλώσουμε παιδιά, γεμάτα ευγνωμοσύνη και καθόλου κακομαθημένα αλλά οι περισσότεροι δεν ξέρουμε τον τρόπο. Η Αμερικανίδα ψυχολόγος / παιδοψυχολόγος Sheryl Ziegler έφτιαξε μια πολύ κατατοπιστική λίστα που μας βοηθά να μην φτιάξουμε κακομαθημένα παιδιά.
1.Να λέμε πιο συχνά «όχι» στις απαιτήσεις τους: Ακόμα κι αν μπορούμε να τους αγοράσουμε αυτό που μας ζητούν, καλό είναι να βάζουμε όρια και να αντιστεκόμαστε στον πειρασμό να ικανοποιήσουμε τις απαιτήσεις τους άμεσα.
2. Να νιώθουν ευγνωμοσύνη γι’ αυτά που έχουν. Η ευγνωμοσύνη δεν μαθαίνεται μέσα από τη θεωρία, αλλά μέσα από το παράδειγμα. Θα εκτιμούν περισσότερο αυτά που έχουν, αν δεν τα έχουν όποτε θέλουν και αν έχουν προσπαθήσει γι’ αυτά.
3. Να καταλάβουν ότι η ζωή δεν είναι δίκαιη. Μέσα σε ορισμένα πλαίσια δεν είναι και τόσο σκληρό για τα παιδιά να μάθουν ότι η ζωή κάποιες φορές δεν είναι δίκαιη και ίσως βιώσουν κάποιες απογοητεύσεις. Πρέπει να μάθουν ότι τα λάθη είναι ένας τρόπος να εξελιχθούν και να μάθουν μέσα από αυτά.
4. Μην αγοράζουμε πολλά παιχνίδια.Επειδή ένα πολυκατάστημα έχει πολύ φτηνές κούκλες ή αυτοκινητάκια δεν σημαίνει ότι πρέπει να αγοράσουμε καμιά δεκαριά για τα παιδιά μας. Μία αρκεί ώστε να την αγαπήσουν και να την εκτιμήσουν.
5. Να μάθουν την αξία των χρημάτων. Αν τους μάθουμε να διαχειρίζονται το χαρτζιλίκι τους από μικρά, θα τους δώσουμε τις βάσεις για σωστή οικονομική διαχείριση ως ενήλικες.
6. Να τους μιλήσουμε για μας. Ας πούμε στα παιδιά μας πώς ακολουθήσαμε την καριέρα μας, πώς βρήκαμε την πρώτη μας δουλειά και πώς βγάζουμε χρήματα. Έτσι θα εκτιμήσουν περισσότερο όσα τους δίνονται.
Για να μην κακομαθαίνουμε τα παιδιά μας, πρέπει να τα διδάξουμε να ενδιαφέρονται για τους άλλους και ότι για οτιδήποτε κάνουν υπάρχουν συνέπειες και όρια. Το καλύτερο αντίδοτο είναι να αναπτύξετε στα παιδιά σας το αίσθημα της ευγνωμοσύνης και της εκτίμησης.
