Σύνταξη: Διδώ Γεωργούλα
Σαράντα πέντε χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την απονομή του βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας στον Οδυσσέα Ελύτη, δεύτερο εκπρόσωπο των ελληνικών γραμμάτων μετά τον Γιώργο Σεφέρη το 1963. Σαν σήμερα, στις 18 Οκτωβρίου του 1979 ανακοινώθηκε από την Σουηδική Ακαδημία η απονομή του Νόμπελ στον Έλληνα ποιητή «για την ποίησή του, που με φόντο την ελληνική παράδοση, περιγράφει με αισθησιακή δύναμη και πνευματική διορατικότητα τον αγώνα του σύγχρονου ανθρώπου για την ελευθερία», σύμφωνα με την σχετική ανακοίνωση της Σουηδικής Ακαδημίας, χαρακτηρίζοντας το «Άξιον Εστί», ως ένα από τα «αριστουργήματα της ποίησης του 20ου αιώνα». Την επόμενη ημέρα της αναγγελίας της βράβευσης, έλαβε χώρα συνέντευξη τύπου στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετάνια». Η τελετή βράβευσης του ποιητή πραγματοποιήθηκε λίγους μήνες αργότερα, στις 10 Δεκεμβρίου 1979.
Το Αρχείο της ΕΡΤ με αφορμή τη συμπλήρωση σαράντα πέντε ετών από το γεγονός αυτό, παρουσιάζει ολόκληρη την συνέντευξη τύπου που έδωσε ο ποιητής στις 19 Οκτωβρίου 1979, την επομένη της αναγγελίας της βράβευσής του. Η συνέντευξη, η οποία οργανώθηκε από την Γενική Γραμματεία Τύπου και Πληροφοριών, ήταν η πρώτη συνέντευξη του ποιητή μετά την ανακοίνωση της βράβευσης του. Ο Οδυσσέας Ελύτης απευθύνθηκε στους δεκάδες Έλληνες αλλά και ξένους δημοσιογράφους που είχαν συγκεντρωθεί στη «Μεγάλη Βρετάνια» απαντώντας σε πλήθος ερωτήσεων σχετικά με την βράβευσή του, το έργο του, αλλά και την σύγχρονη ελληνική ποίηση.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΕΡΤ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ 19/10/1979 (πατήστε πάνω για να την δείτε)
Τα πλάνα αρχείου ξεκινούν με την είσοδο του Οδυσσέα Ελύτη στην αίθουσα του ξενοδοχείου «Μεγάλη Βρετάνια», υπό τα χειροκροτήματα των παρευρισκομένων. Τον ποιητή υποδέχεται στην αίθουσα ο πρεσβευτής της Σουηδίας στην Αθήνα. Ο Οδυσσέας Ελύτης, εμφανώς συγκινημένος, ευχαριστεί τους εκπροσώπους του τύπου και των τηλεοπτικών μέσων για την προβολή-«δυσανάλογα μεγάλη» όπως την χαρακτηρίζει- και εκφράζει δημοσίως τις ευχαριστίες «προς όλον τον ελληνικό λαό, ξεκινώντας από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον Πρωθυπουργό, τους αρχηγούς των κομμάτων, την Βουλή, ως τον τελευταίο Έλληνα που είδε στην τηλεόραση, για την θερμή υποδοχή στο γεγονός». Στέκεται ακόμη στη μνήμη του Γιώργου Σεφέρη, που είναι ο πρώτος που τίμησε την Ελλάδα με τον Βραβείο Νόμπελ. Τελειώνει, με τις ευχαριστίες του προς τη Σουηδική Ακαδημία, υπογραμμίζοντας την μεγάλη συγκίνησή του για το γεγονός πως πέτυχαν να ξεπεράσουν τον φραγμό της ελληνικής γλώσσας και να αντιληφθούν τη σημασία της μεγάλης παράδοσης της ελληνικής γλώσσας, η οποία από την εποχή του Ομήρου έως σήμερα είναι αδιάπτωτη και αποτελεί το μεγάλο κεφάλαιο της Ελλάδας.
Ακολουθούν οι ερωτήσεις των δημοσιογράφων αναφορικά με την βράβευσή του, το έργο του αλλά και την σύγχρονη ελληνική ποίηση. Ο Οδυσσέας Ελύτης αναφέρεται στην μεγάλη ποιητική παράδοση και το υψηλό επίπεδο της ποίησης στην Ελλάδα, σημειώνοντας πως και άλλοι εκπρόσωποι της ελληνικής ποίησης θα μπορούσαν να βρίσκονται στη θέση του. Υπογραμμίζει την «οδυνηρή δουλειά» της δημιουργίας ενός ποιητικού έργου και σχολιάζοντας το ρόλο της ποίησης, τονίζει πως δεν μπορεί να αλλάξει τον κόσμο, ωστόσο μπορεί να αλλάξει τις συνειδήσεις των ανθρώπων. Ακόμη, κάνει λόγο για τις δικές του ποιητικές επιρροές, και τονίζει τη σπουδαιότητα της μακράς ελληνικής παράδοσης και της ελληνικής γλώσσας: «Σήμερα μιλάμε ουσιαστικά την διάλεκτο που μιλούσαν ο Πίνδαρος και η Σαπφώ». Ακόμη, αναφέρεται στο ζήτημα της μελοποίησης του ποιητικού λόγου, και πιο συγκεκριμένα στη μελοποίηση του Μίκη Θεοδωράκη στο «Άξιον Εστί», καθώς και σε εκείνο των μεταφράσεων των έργων του. Τέλος σχολιάζει τον χαρακτηρισμό που του αποδίδεται ως «Ποιητής του Αιγαίου», καθώς και εκείνον που του απένειμε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ως «Πρωτομάστορα της γλώσσας».
