Η αυτοπεποίθηση είναι η συναίσθηση της ικανότητας να ανταποκρίνεται κανείς στις απαιτήσεις της καθημερινότητας, αλλά και η επίγνωση της σημαντικότητάς του ως ιδιαίτερο πρόσωπο. Είναι μία ικανότητα που είναι πάρα πολύ σημαντικό να καλλιεργείται από την παιδική ηλικία.
Συχνά, ως δάσκαλοι ερχόμαστε αντιμέτωποι με μαθητές που έχουν χαμηλή αυτοπεποίθηση, αποτέλεσμα ενδογενών και περιβαλλοντικών παραγόντων.
Η λέξη “Αξίζω” στο μυαλό των παιδιών μεταφράζεται ότι με αγαπούν και με αποδέχονται οι γονείς μου.
Στο 5ο Εργαστήριο δεξιοτήτων «Παιδιά με αυτοπεποίθηση!» του πρώτου κύκλου με τίτλο A και Β όλοι μαζί μία ομάδα!, ξεκινήσαμε μ’ ένα θεραπευτικό παραμύθι για να καλλιεργήσουμε στα παιδιά την αυτοπεποίθηση! (πηγή: Θεραπευτικά παιχνίδια)
«Μια φορά κι έναν καιρό στη μακρινή χώρα των αστεριών ζούσαν πολλά αστέρια μαζί που φώτιζαν τη χώρα αυτή με το φως τους. Γι’ αυτή τη χώρα έμαθε και ένα αστέρι που ούτε χρώμα ούτε φως είχε και έτσι αποφάσισε να την επισκεφτεί αυτή τη χώρα και να μάθει γιατί τα άλλα αστέρια είχανε φως. Έτσι κι έκανε…Σαν έφτασε εκεί θέλοντας να μάθει το μυστικό της λάμψης τους, άρχισε να ρωτάει το κάθε αστέρι πώς τα κατάφερε. «Εγώ, του είπε το ένα αστέρι λάμπω επειδή ζωγραφίζω ωραία ηφαίστεια», «Εγώ τραγουδάω ωραία», «Εγώ κάνω καλές πράξεις», «Εγώ ξέρω φοβερό ποδήλατο»…Το κάθε αστεράκι είχε κάτι καλό να του πει. Τότε το μακρινό αστέρι αναρωτήθηκε τι μπορούσε να κάνει καλά για να λάμψει κι εκείνο. Όμως κι αν το έβρισκε ποιος θα του το μάθαινε να το κάνει καλά;
Το παραμύθι σταματάει και τότε ζητάμε από τους μαθητές να μας πουν τι θα μπορούσαν να διδάξουν στο μακρινό αστέρι. Ύστερα ζητάμε από τους μαθητές να μας πουν τι ξέρουν να κάνουν αυτοί καλά για να βοηθήσουν το μικρό αστεράκι…
Φτιάχνουμε μία αφίσα με την τεχνική της ιδεοθύελλας με τις απαντήσεις των μαθητών.
Μ’ αυτόν τον τρόπο δείχνουμε στους μαθητές μας ότι αναγνωρίζουμε τις ικανότητές τους και τους αποδεχόμαστε γι’ αυτό που είναι!
Έπειτα, συνεχίζουμε τη συζήτηση με εποπτικό υλικό-καρτέλες θετικών μηνυμάτων, σκέψης, ενίσχυσης της αυτοπεποίθησης και ενθάρρυνσης που τις κρεμάμε στη συνέχεια σε περίοπτη θέση στην τάξη μας.
Το κάθε παιδί διαλέγει μια κάρτα και εμείς λέμε την φράση μαζί του κάνοντας μια γκριμάτσα ή αναπαράσταση των λέξεων με το σώμα. Αυτή η διαδικασία μπορεί να γίνει και στο τέλος της ημέρας για να φύγουμε με όρεξη για το σπίτι μετά το σχολείο!
Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες άτομα με υψηλή αυτοπεποίθηση σέβονται τον εαυτό τους, είναι σίγουρα για τις αποφάσεις τους, δέχονται την κριτική και έχουν συχνά περισσότερες επιτυχίες στη ζωή τους.
Αντιθέτως, άτομα με χαμηλή αυτοπεποίθηση έχουν ελάχιστο αυτοσεβασμό, δε νιώθουν βέβαιοι για τις αποφάσεις και τις πράξεις τους, νιώθουν ανασφάλεια, τα παρατάνε εύκολα με τις πρώτες δυσκολίες, κατηγορούν τους άλλους όταν αποτυγχάνουν, αισθάνονται ότι δεν αξίζουν και φαίνεται ότι περιμένουν την αποτυχία παρά τις δυνατότητες που έχουν για να τα καταφέρουν και να είναι αποτελεσματικοί.
Για να δούμε μερικούς τρόπους για να ενισχυθεί η αυτοπεποίθηση των παιδιών
- Προσπαθήστε να χαρακτηρίσετε τη συμπεριφορά του παιδιού κι όχι το ίδιο το παιδί, π.χ. “Είναι ανεύθυνο να μην ολοκληρώνεις τις εργασίες σου”, αντί για “Είσαι τελείως ανεύθυνος!”
- Αποφύγετε τα αρνητικά σχόλια για την επίδοση του παιδιού και υιοθετήστε μια στάση που να δείχνει εμπιστοσύνη στις ικανότητές του.
- Ενθαρρύνετε το παιδί όταν αυτό δυσκολεύεται σε κάποιες περιστάσεις, κι έτσι θα καταλάβει πως πιστεύετε στις ικανότητές του.
- Μην είστε υπερπροστατευτικοί!!! Η υπερπροστασία προκαλεί ανασφάλεια στο παιδί κι έτσι αυτό εξαρτάται ολοκληρωτικά από εσάς. Έτσι μειώνεται η αυτοπεποίθησή του.
- Βοηθήστε το παιδί σας να δέχεται τις αδυναμίες του για να μάθει να αγαπάει περισσότερο τον εαυτό του. Όλοι εξάλλου έχουμε τα δυνατά και αδύνατα σημεία μας!
- Μην το παροτρύνετε να είναι πάντα τέλειος, να είναι πάντα ο πρώτος και καλύτερος μαθητής στην τάξη! Αν δίνετε έμφαση μόνο στο ότι πρέπει να τα κάνει όλα σωστά και τέλεια, χωρίς να αφήνετε περιθώριο λάθους, δημιουργείτε άγχος και καταναγκαστικές συνήθειες στο παιδί.
- Συμπεριλάβετε το παιδί σε καθημερινές απλές οικογενειακές αποφάσεις, π.χ. ρωτήστε το παιδί τι φαγητό να μαγειρέψετε, που να πάτε για διασκέδαση, τι ρούχο να φορέσετε και το παιδί σας θα νιώσει μεγάλη χαρά και περηφάνια.
- Επικοινωνήστε μαζί του με ειλικρίνεια και ενδιαφέρον όχι σαν αγγαρεία με βαρετό και απότομο τρόπο.
- Μην προσπαθείτε να του επιβάλλετε τις απόψεις σας όσο ευγενικά κι αν το κάνετε. Προσπαθήστε να είστε αληθινά δημοκρατικοί και να ακούτε την άποψή του.
- Αποφύγετε τις συγκρίσεις με τα αδέλφια του, συμμαθητές ή φίλους του. Κάθε παιδί έχει διαφορετική προσωπικότητα, χαρίσματα και δυνατότητες…
- Μάθετέ του να επιμένει αλλά και να υπομένει και να αγωνίζεται μέχρι να πετύχει τους στόχους του.
- Επιβραβεύστε κάθε μικρή του πρόοδο!! Το αγαπούν πάρα πολύ τα παιδιά!!
- Μάθετέ του πως αξίζει πολλά ανεξάρτητα με το πόσο αποδίδει.
Τέλος, δώστε του τον δικό του χρόνο και χώρο….
Για τους γονείς, αν θέλετε μπορείτε να παρακολουθήσετε το παρακάτω ολιγόλεπτο βίντεο της Καλλιόπης Εμμανουηλίδου.
Στη συνέχεια, οι μαθητές έφτιαξαν μία ατομική κατασκευή την θαρρετή και γεμάτη αυτοπεποίθηση χελώνα! Η ιδέα προέρχεται από το blog: zokalitera.blogspot.com.
Τέλος, οι γονείς εάν θέλετε μπορείτε να κατεβάσετε το παρακάτω βιβλίο “ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗ των μαθητών στο σχολείο” του Αδάμ Χαρβάτη επιστημονικά υπεύθυνου του Ινστιτούτου Αφηγηματικής Ψυχοθεραπείας και διδάκτορα του Α.Π.Θ.
Τα παιδιά χρειάζονται τη βοήθεια και την καθοδήγησή μας για να αναπτύξουν την αυτοπεποίθηση τους. Αν καθημερινά χρησιμοποιούμε ρουτίνες συναισθηματικής αγωγής ως εργαλείο διδασκαλίας, πετυχαίνουμε την ομαλή συμβίωση των παιδιών και την αποδοχή τους από το σχολείο, φτιάχνοντας ένα κλίμα που θα ωφελήσει μικρούς και μεγάλους!
