Στα πλαίσια του πολιτιστικού προγράμματος ” Πάτρα, μια πόλη με μακραίωνη ιστορία” σε συνεργασία με το τμήμα πολιτιστικών θεμάτων ΔΙ.ΠΕ. Αχαΐας και του πρώτου κύκλου εργαστηρίων δεξιοτήτων στα οποία θα ασχοληθούμε με τη θεματική ενότητα “Φροντίζω το περιβάλλον: Παγκόσμια και Τοπική Πολιτιστική Κληρονομιά” με τίτλο του εργαστηρίου δεξιοτήτων “Ψηλαφώντας την ιστορία της Πάτρας“ εκπονείται το 1ο εργαστήριο δεξιοτήτων.
Στο 1ο εργαστήριο δεξιοτήτων με τίτλο «Πάτρα, μια πόλη με μακραίωνη ιστορία 4.000 ετών» προσεγγίζουμε την ιστορία της Πάτρας κατά την πρώιμη εποχή του Χαλκού 3300 π.Χ. -2000 π.Χ., την ύστερη εποχή του χαλκού/Μυκηναϊκή περίοδος 1700 π.Χ. -1100 π.Χ. μέχρι και τα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ.
Πριν ξεκινήσουμε την προσέγγιση είναι σημαντικό να μάθουμε μερικές βασικές πληροφορίες για την πόλη των Πατρών. Η Πάτρα αποτελεί τη μεγαλύτερη πόλη της Πελοποννήσου και την τρίτη μεγαλύτερη της Ελλάδας. Είναι ένα από τα σημαντικότερα εμπορικά, ναυτιλιακά και τουριστικά κέντρα της χώρας. Η ιστορία της πόλης καταγράφεται σπουδαία και χάνεται στα βάθη τεσσάρων χιλιάδων ετών και μαρτυράται από τα πολιτισμικά στοιχεία και τους θεσμούς του παρόντος.
Η Πάτρα βρίσκεται στα βόρεια παράλια της Πελοποννήσου. Εκτείνεται από τις δυτικές απολήξεις του Παναχαϊκού όρους (μεγ. υψόμετρο: 1.928 μέτρα) μέχρι και τις ακτές του Πατραϊκού κόλπου, ο οποίος στην ουσία είναι μια εγκόλπωση του Ιονίου πελάγους. Η Πάτρα έχει μεσογειακό κλίμα με ήπιους και υγρούς χειμώνες και θερμά ξηρά καλοκαίρια, χωρίς να λείπουν και κάποιες βροχοπτώσεις (κυρίως τοπικές μπόρες) σε αυτό το διάστημα. Η υψηλότερη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί ποτέ είναι 41,3 °C ενώ η χαμηλότερη είναι −4,5 °C.
Οι μαθητές εντόπισαν τη θέση της Πάτρας στον νομό Αχαΐας
Ο Ιδρυτής της πόλης
Η Πάτρα ιδρύεται το 1082 π.X. από τον Λάκωνα Πατρέα, υιό του Πρευγένη, όταν, διωκόμενος από τους Δωριείς, μετοίκησε στην περιοχή της Αχαΐας και εγκαταστάθηκε στην πόλη Αρόη. Στη συνέχεια μεγάλωσε την πόλη μέσω της συνένωσης των προϊστορικών οικισμών της, Ανθεία και Μεσσάτις, και τις ονόμασε «Πάτραι», τιμώντας έτσι τον εαυτό του.
Η αρχαία Πάτρα είχε ως πυρήνα την Αρόη. Ο Πατρεύς, Αχαιός από τη Σπάρτη, επειδή δεν ήθελε να υποστεί τις συνέπειες της κατάκτησης της πόλης του από τους Δωριείς, ήρθε επικεφαλής αποίκων (οικιστής) στην περιοχή της Αρόης και κατάφερε να διώξει τους Ίωνες κατοίκους. Επέκτεινε και οχύρωσε την πόλη, κατάφερε ακόμη να κάνει την πολιτική συνένωση επτά Προϊστορικών αγροτικών συνοικισμών και της έδωσε το όνομά του. Χτισμένη σε στρατηγική θέση, παραθαλάσσια με καλυμμένα τα νώτα της από το Παναχαϊκό όρος και σε μικρή απόσταση από τις ακτές της Αιτωλοακαρνανίας, πολύ κοντά στα Ιόνια νησιά και στο δρόμο προς την Ιταλία, η Πάτρα ήταν προικισμένη με όλες τις προϋποθέσεις για να παίξει ένα σημαντικό ρόλο στην ιστορία.
Ξεφυλλίσαμε ένα αρκετά ιστορικό βιβλίο “Ιστορία της πόλεως Πατρών από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι του 1821” του Στέφανου Ν. Θωμόπουλου.
Προϊστορικοί χρόνοι
Όπως μαρτυρούν αρχαιολογικές σκαπάνες, η περιοχή της Πάτρας φαίνεται ότι κατοικήθηκε σε πολλά σημεία της από τους προϊστορικούς χρόνους με σημαντικούς οικισμούς, αν και πλημμελώς ανασκαμμένους, να καταγράφονται ήδη πριν την 3η χιλιετία π.Χ. σε θέσεις όπως Παγώνα, Κάτω Συχαινά και Βούντενη.
Ύστερη εποχή του Χαλκού/
Μυκηναϊκή περίοδος 1700 π.Χ. -1100 π.Χ.
Κατά τη Μυκηναϊκή περίοδο η Πάτρα φαίνεται να εμφανίζει σημαντική ακμή και να αποτελεί μία από τις σημαντικότερες πόλεις του Μυκηναϊκού κόσμου, κρίνοντας από το εκτεταμένο νεκροταφείο με τους 78 μεγάλους θολωτούς τάφους, που βρέθηκαν στο Μυκηναϊκό Πάρκο Βούντενης (1500-1000 π.Χ.), ένα προάστιο 3 χλμ από το ιστορικό κέντρο της σύγχρονης Πάτρας. Ο προϊστορικός οικισμός της Βούντενης, με διάρκεια κατοίκησης περίπου πεντακοσίων ετών (1500-1050 π.Χ.), αποτέλεσε μια από τις σημαντικότερες περιφερειακές εγκαταστάσεις του ευρύτερου Μυκηναϊκού κόσμου.
Βούντενη : Ένα ταξίδι ιστορίας 3500 ετών
Aρχαιολογικός χώρος Βούντενης
Το όνομα Βούντενη είναι σλαβικής προέλευσης, αναφέρεται σε ενετικές απογραφές όπως του 1689 με 12 και του 1700 με 40 κατοίκους. Η Βούντενη αποτέλεσε ανεξάρτητο χωριό έως το 1836 όπου με το Β.Δ. 3/7/1836 αποτέλεσε οικισμό του δήμου Πατρέων έως σήμερα.
Στα δυτικά του σημερινού οικισμού της Βούντενης και νοτιοανατολικά του προϊστορικού οικισμού, στη θέση Αμυγδαλιά, ανακαλύφθηκε, αρχικά από τις ανασκαφές του Νικόλαου Κυπαρίσση και στη συνέχεια του Λάζαρου Κολώνα[2], το Μυκηναϊκής τεχνοτροπίας νεκροταφείο. Σε έκταση 18 στρεµµάτων ανακαλύφθηκαν 78 θαλαμωτοί τάφοι ποικίλων σχημάτων και διαστάσεων, ενώ νεότερες έρευνες υπέδειξαν πιθανές θέσεις για δεκάδες ακόμα.
Οι περισσότεροι τάφοι που εξερευνήθηκαν ήταν κτερισμένοι με κυκλική, τετραγωνική, πεταλόσχημη ή τετράπλευρη μορφή με θόλο, με ποικίλες διαστάσεις και πολλαπλές ταφές. Οι μεγαλύτεροι τάφοι είναι οι υπ’ αριθμόν 4 και 75 που λόγω του μεγέθους τους εικάζεται πως ανήκαν σε αξιωματούχους ή άρχοντες. Τα αντικείμενα καθημερινής χρήσης που ανακαλύφθηκαν, όπως αγγεία, κοσμήματα, εργαλεία, όπλα και σκεύη, αποδεικνύουν τον πλούτο, την ευμάρεια και τις εμπορικές σχέσεις των κατοίκων της περιοχής. Τα περισσότερα αντικείμενα μεταφέρθηκαν σε αποθήκες και τα σημαντικότερα ευρήματα εκτίθενται στο κοντινό Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Πατρών.(πηγή)
Ο Πέτρος εκδήλωσε τον ενδιαφέρον του για να γράψει μια παρουσίαση για τον αρχαιολογικό χώρο της Βούντενης. Δείτε στη συνέχεια τη στοχευμένη εργασία του.
Στα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ. η Πάτρα οργανώνεται επίσημα σε πόλη. Κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο τη βρίσκουμε άλλοτε με το μέρος των Αθηναίων και άλλοτε των Πελοποννησίων. Το τέλος πάντως του πολέμου τη βρίσκει με το μέρος των νικητών. Το 419 π.Χ. κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου κτίζονται τείχη από την ακρόπολη ως το λιμάνι για την προστασία της πόλης, σύμφωνα με τη συμβουλή του Αλκιβιάδη.
Σημαντική ήταν η συμβολή της Πάτρας στη συγκρότηση της Αχαϊκής Συμπολιτείας (280 π.Χ.). Πρόκειται για την αναβίωση της ομοσπονδίας των Αχαιών, «Το κοινό των Αχαιών». Οι πόλεις Πάτραι, Δύμη, Αίγιο, Βούρα, Φαραί, Τριταία, Πελλήνη, Αιγείρα, Λεόντιο και Κερύνεια ιδρύουν τη Συμπολιτεία. Η λειτουργία της βασιζόταν σε θεσμούς ισότητας και δημοκρατίας. Η Πάτρα ξεχωρίζει ανάμεσα στις πόλεις – μέλη.
Σημαία της Αχαϊκής Συμπολιτείας
Στο τέλος του εργαστηρίου οι μαθητές με ομαδικότητα και συνεργασία δημιούργησαν την ιστορική γραμμή της περιόδου που προσεγγίσαμε.
