Τον χειμώνα του 1824-1825 ο Ιμπραήμ Πασάς αποβιβάστηκε στην Πελοπόννησο. Η Επανάσταση περνούσε δύσκολες στιγμές. Τότε ο Παπαφλέσσας με τους άνδρες του οχυρώθηκαν στο Μανιάκι. Στην άνιση μάχη που ακολούθησε, ο Παπαφλέσσας έχασε τη ζωή του.
Αφού κατέστειλαν την επανάσταση στην Κρήτη και κατέστρεψαν την Κάσο και τα Ψαρά, οι αιγυπτιακές δυνάμεις κινήθηκαν προς την Πελοπόννησο. Τον χειμώνα του 1824-1825 ο γιος του Μεχμέτ Αλή, Ιμπραήμ Πασάς, αποβιβάστηκε στη Μεθώνη με πολύ στρατό και εφόδια.
Την ίδια στιγμή οι Έλληνες επαναστάτες είχαν διχαστεί από τις εμφύλιες διαμάχες για την εξουσία, με αποκορύφωμα τη φυλάκιση του Κολοκοτρώνη και άλλων γνωστών οπλαρχηγών στην Ύδρα, τον Φεβρουάριο του 1825.
ΟΙ ΕΜΦΥΛΙΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ 1823 – 1825
Καθώς ήταν απροετοίμαστοι, δεν μπόρεσαν να συγκρατήσουν τα τουρκοαιγυπτιακά στρατεύματα. Με ορμητήριο τη Μεθώνη, ο Ιμπραήμ και οι Γάλλοι σύμβουλοι και επιτελείς του επιχείρησαν να καταλάβουν τον όρμο του Ναυαρίνου, για την ασφάλεια των πλοίων τους.
Παρουσιάσεις μαθήματος
Στη συνέχεια, τα τουρκοαιγυπτιακά στρατεύματα περικύκλωσαν τα κάστρα χρησιμοποιώντας κανόνια και ανάγκασαν τους πολιορκημένους να τα παραδώσουν.
Μπροστά στον κίνδυνο να σβήσει η Επανάσταση, ο υπουργός των Εσωτερικών Παπαφλέσσας ζήτησε από την κυβέρνηση την αποφυλάκιση των οπλαρχηγών.
Προσωπογραφία του Παπαφλέσσα
Pappa Flesh. Late Minister of War in the Greek Government.
Χρονολογία έκδοσης
1830
Έκδοση
FRIEDEL, Adam de. The Greeks, Twenty-four Portraits of the principal Leaders and Personages who have made themselves most conspicuous in the Greek Revolution, from the Commencement of the Struggle, Λονδίνο, Adam de Friedel, 1830.
Συλλογή
Γεννάδειος Βιβλιοθήκη – Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα
Επιστολή του Παπαφλέσσα στον αδερφό του Νικήτα πριν τη θυσία στο Μανιάκι
Στο μεταξύ ένα λυπηρό γεγονός συμβαίνει και καταστρέφει την ψυχολογία του Παπαφλέσσα: μαθαίνει πως ο αδελφός του, ο Νικήτας Φλέσσας, δεν μπορεί να έρθει γιατί δεν προλαβαίνει να έρθει ούτε αυτός. Ο Παπαφλέσσας θυμώνει, λυπάται ταυτόχρονα και βάζει τα κλάματα. Δεν μπορούσε να πιστέψει πως ούτε ο ίδιος του ο αδελφός δεν θα ερχόταν! Και συγχρόνως καταλαβαίνει πως με μόνο δύο χιλιάδες πολεμιστές που έχει μαζέψει δεν θα μπορέσει να νικήσει τον Ιμπραήμ και θα σκοτωνόταν σίγουρα. Φώναξε λοιπόν τον γραμματέα του, τον Καραγιαννόπουλο, να του γράψει μία επιστολή στον αδελφό του. Αυτή είναι η επιστολή που έφτασε στα χέρια του Νικήτα Φλέσσα στις 20 Μαΐου 1825. Μα όταν ο Νικήτας την διάβαζε ο αδελφός του δεν ζούσε πια… Πηγή:
«Ο Ιμπραήμ μου έστειλε μήνυμα κάποτε ρωτώντας γιατί δεν μένω να πολεμήσουμε. Εγώ του απάντησα να πάρει πεντακόσιους ή και χίλιους άνδρες και να πάρω κι εγώ άλλους τόσους και τότε να πολεμήσουμε, ή αν θέλει ας έλθει να μονομαχήσουμε οι δυο μας. Αυτός δεν μου έστειλε καμία απάντηση. Και αν δεχόταν την πρότασή μου θα το έκανα με όλη μου την καρδιά διότι έλεγα ας χανόμουν, ας πήγαινα, αν τον σκότωνα θα έσωζα το έθνος μου».
Κολοκοτρώνη Απομνημονεύματα, Καταγραφή Γ. Τερτσέτη, επιμέλεια Τάσος Βουρνάς, Αθήνα 1983, σ. 202.
(Απόδοση στα νέα ελληνικά)
Ο ίδιος πήγε στη Μεσσηνία και οχυρώθηκε με τους άνδρες του στο ορεινό χωριό Μανιάκι, αποφασισμένος να μην αφήσει τον Ιμπραήμ να περάσει στο εσωτερικό της Πελοποννήσου.
Μανιάκι Μεσσηνίας
Δίνοντας άνιση μάχη, στις 20 Μάϊου του 1825, ο Παπαφλέσσας και οι συμπολεμιστές του πολέμησαν γενναία και έχασαν τη ζωή τους.
Μάχη στο Μανιάκι
Ὁ Ἰμπραήμ, ἀφοῦ «ἀκίνητος κι ἄφωνος τὸν παρετήρησεν ὀλίγον», γυρνᾶ καὶ λέει στοὺς ἀξιωματικούς του:
– Πραγματικά, στάθηκε ἕνας ἱκανὸς καὶ γενναῖος ἄνθρωπος. Καὶ καλύτερο θὰ ἦταν, κι ἂς παθαίναμε ἄλλη τόση ζημιά, νὰ τὸν πιάναμε ζωντανό, γιατὶ πολὺ θὰ μᾶς χρησίμευε.
http://users.uoa.gr/~nektar/history/3contemporary/maniaki_1825.htm
«Ἡ Λεωνίδειος μάχη» εἶχε τελειώσει. Τὸ Μανιάκι πῆρε τὴ θέση του, στὶς σελίδες τῆς Ἱστορίας μας, δίπλα στὶς Θερμοπύλες καὶ στὴν Ἀλαμάνα. Τώρα, ἀνατολικὰ ἀπὸ τὸ χωριὸ Μανιάκι, στὸ ξωκλήσι «Ἁγία Ἀνάσταση», βρίσκονται τὰ κόκαλα ἐκείνων ποὺ πέσανε σὲ τούτη τὴ μάχη, θυμίζοντας, σ᾿ ἐμᾶς τοὺς μεταγεγέστερους, πὼς ἡ λευτεριά μας, καθὼς λέει στὸν ἐθνικό μας ὕμνο ὁ Σολωμός, εἶναι ἀπ᾿ τὰ κόκαλα βγαλμένη τῶν Ἑλλήνων τὰ Ἱερά.
«Του Παπαφλέσσα…», κλέφτικο
Κλέφτικο ηρωικό δημοτικό τραγούδι με στοιχεία μοιρολογιού, το οποίο περιλαμβάνεται μαζί με άλλα 14 πολύ όμορφα τραγούδια της Πελοποννήσου, στον ψηφιακό δίσκο cd του Κώστα Καντζιλιέρη με τίτλο ”Τ’αηδόνι τ’ αηδονάκι”, που εκδόθηκε το Νοέμβριο του 2008.
Μετά τη μάχη στο Μανιάκι, η κυβέρνηση αποφάσισε γενική αμνηστία. Οι φυλακισμένοι οπλαρχηγοί ελευθερώθηκαν και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης διορίστηκε αρχιστράτηγος. Ο Ιμπραήμ, ανεμπόδιστος, έφτασε στην Τριπολιτσά και δύο ημέρες μετά προχώρησε εναντίον του Ναυπλίου, της πρωτεύουσας των επαναστατών. Συγκρούστηκε όμως στους Μύλους της Αργολίδας με ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις, που είχαν επικεφαλής τον Υψηλάντη και τον Μακρυγιάννη, και επέστρεψε στην Τριπολιτσά.
Μάχη των Μύλων
Ο Κολοκοτρώνης για ν’ αντιμετωπίσει τον στρατό του Ιμπραήμ, που ήταν οργανωμένος σύμφωνα με ευρωπαϊκά πρότυπα, επέλεξε την τακτική του κλεφτοπόλεμου. Έλληνες ένοπλοι έκαναν αιφνιδιαστικές επιθέσεις κατά τις νυχτερινές κυρίως ώρες και προκαλούσαν στον εχθρό μεγάλες φθορές. Όμως είχε γίνει φανερό πως ο τρόπος αυτός του πολέμου δεν ήταν πλέον αποτελεσματικός. Έτσι, η επαναστατική Κυβέρνηση ανέθεσε την οργάνωση τακτικού στρατού στον Γάλλο συνταγματάρχη Κάρολο Φαβιέρο.
