Τα Κάλαντα του Μάρτη ή χελιδονίσματα είναι κάλαντα που έψαλλαν παιδιά στην αρχαία Ελλάδα. Λάμβαναν χώρα στην αρχή της άνοιξης. Ψάλλονταν την 1η Μαρτίου και συνδεόταν με την αγροτική ζωή προαναγγέλλοντας την άνοιξη. Οι χελιδονιστές πηγαίνοντας από σπίτι σε σπίτι με ένα ξύλινο χελιδόνι στολισμένο έδιναν στη νοικοκυρά φύλλα κισσού ζητώντας χαρίσματα (όπως τρόφιμα: π.χ. αυγά κ.α.). Σε πολλά άσματα απευθύνονται προς τους οικοδεσπότες ευχές και πολυχρονισμοί.
Διαβάσαμε το “Χελιδόνισμα” στο μάθημα της γλώσσας της Α δημοτικού από το Ανθολόγιό μας, το οποίο εντάσσεται στη θεματική ενότητα πολιτιστική κληρονομιά. Δείτε το εδώ.
Τα παιδιά τραγουδάνε τα χελιδονίσματα την 1η ή την 21η Μαρτίου, ημέρα της εαρινής ισημερίας.
«Χελιδονάκι πέταξε, ηύρε πύργο κι έκατσε
και χαμοκελάϊδησε Μάρτη, Μάρτη μου καλέ
Μάρτη, Μάρτη μου καλέ και Φλεβάρη φοβερέ
κι αν χιονίσεις κι αν Φλεβίσεις πάλι άνοιξη θ’ ανθίσεις.
Μάρτη, Μάρτη βροχερέ και Απρίλη δροσερέ….».
Είπαμε τα κάλαντα στα παιδάκια του Νηπιαγωγείου και τους μαθητές όλων των τάξεων του Δημοτικού σχολείου μας!
Τα χελιδονάκια μας πετούν!
“Χελιδόνα έρχεται απ’ τη Μαύρη θάλασσα…”
Το έθιμο του καλαντίσματος της Άνοιξης χάνεται στα βάθη των αιώνων, τότε που ακόμη ο Μάρτης ήταν ο Πρώτος μήνας του χρόνου και για να τον προϋπαντήσουν έψελναν ευχές και κάλαντα . Στο βυζάντιο, ακόμη και μετά την καθιέρωση του Γενάρη σαν πρώτου μήνα του έτους, συνέχισαν να υμνούν με κάλαντα τον Μάρτη και να υποδέχονται με αυτά την Άνοιξη. Τα κάλαντα αυτά ονομάζονταν χελιδονίσματα.
Ευχόμαστε καλή άνοιξη σε όλους σας!
