Ο Απρίλιος είναι ο μήνας της Πασχαλιάς και, ουσιαστικά, ο πρώτος μήνας της άνοιξης, καθώς και τα τελευταία κρύα του Μαρτίου μας έχουν αποχαιρετίσει οριστικά.
Τις περισσότερες χρονιές μέσα στον μήνα αυτόν γιορτάζεται η μεγαλύτερη γιορτή της Ορθοδοξίας, το Πάσχα. Η αναγέννηση της φύσης έρχεται να δώσει το δικό της χρώμα στη χαρά της μεγάλης γιορτής της Ανάστασης του Κυρίου. Οι Έλληνες τιμώντας ανέκαθεν τη μεγάλη γιορτή αυτού του μήνα, τον έχουν ονομάσει και Λαμπριάτη –Λαμπρή λέμε την Κυριακή του Πάσχα. Υπάρχουν όμως κι άλλες ονομασίες του, που σήμερα έχουν αρχίσει να λησμονιούνται. Τον έλεγαν και Γρίλλη, δηλαδή γκρινιάρη, επειδή στη διάρκειά του τέλειωναν τα φτωχικά αποθέματα από τη συγκομιδή του προηγούμενου έτους, γεγονός που προκαλούσε γκρίνια στην οικογένεια. Ακόμη, μνημονεύεται η ονομασία «Τιναχτοκοφινίδης», επειδή τινάζονταν τα κοφίνια, για να καθαριστούν. Γνωστή είναι και η ονομασία «Αϊγιωργίτης» ή «Αϊγιωργάτης» από τη γιορτή του Αγίου Γεωργίου, στις 23 του μήνα.
Το όνομά του πάντως είναι λατινικό. Προέρχεται από το ρήμα aperire, που σημαίνει «ανοίγω», επειδή αυτόν τον μήνα ανθίζουν, ανοίγουν τα λουλούδια. Ήταν ο δεύτερος μήνας του δεκάμηνου ρωμαϊκού ημερολογίου. Σε σχέση με τον Μάιο, που ακολουθεί, ο λαός λέει: «Ο Απρίλης έχει τη δροσιά κι ο Μάης τα λουλούδια». Μέσα στον κύκλο του χρόνου ο Απρίλης κι ο Μάης αποτελούν την ανοιξιάτικη περίοδό του, το Μαγιάπριλο ή Απριλομάη, όπως λέει ο λαός, με χαρακτηριστικά τη βλάστηση και την άνθιση των λουλουδιών, την ομορφιά της φύσης (στο γλυπτό της εικόνας παρουσιάζεται ως βασιλιάς της άνοιξης, με βασιλική περιβολή και στέμμα, κλαδί/σκήπτρο στο δεξί χέρι και κρίνο, έμβλημα βασιλικό, στο αριστερό χέρι). Όπως συνδέεται όμως με τον Μάη έτσι συνδέεται και με τον Μάρτη, όπως διακρίνουμε στις παροιμίες και στους παροιμιακούς στίχους, που δείχνουν ότι οι απριλιάτικες βροχές θεωρούνται ευεργετικές.
Αν βρέξει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης πέντε δέκα να ιδείς το κοντοκρίθαρο πώς στρίβει το μουστάκι, να ιδείς και τις αρχόντισσες πώς ψιλοκλισαρίζουν, να ιδείς και τη φτωχολογία πώς ψιλοκοσκινάει.
Ο Απρίλης με τα λούλουδα κι Μάης με τα ρόδα
Αν κάνει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σε κείνον τον ζευγά που ΄χει πολλά σπαρμένα.
Ένα διαδεδομένο έθιμο, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη είναι αυτό του πρωταπριλιάτικου ψέματος, της συνήθειας να γίνονται φάρσες και να λέγονται ψέματα την 1η Απριλίου. Στην Ελλάδα το έθιμο αυτό έφθασε μάλλον την εποχή των Σταυροφοριών από τη Γαλλία. Την εποχή εκείνη, για κάποιο διάστημα, είχε καθιερωθεί ως αρχή του έτους η 1η Απριλίου. Το 1560 ο Κάρολος ο Θ΄, προκειμένου η χώρα του να συμβαδίζει ημερολογιακά με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, μετέθεσε την πρωτοχρονιά την 1η Ιανουαρίου. Αυτό δεν έγινε άμεσα αποδεκτό από τους Γάλλους, πολλοί εκ των οποίων δεν είχαν καν ενημερωθεί για την αλλαγή. Όταν τελικά η αλλαγή σταθεροποιήθηκε το 1583, ήταν πολλοί εκείνοι που δεν αποδέχτηκαν την αλλαγή. Έτσι σ΄ αυτούς τους ανθρώπους που γιόρταζαν ακόμα την αρχή του έτους την 1η Απριλίου, έκαναν ψεύτικα δώρα κι έλεγαν περιπαικτικά ψέματα. Οι ρίζες του εθίμου όμως πρέπει να είναι ακόμα παλιότερες και μας στέλνουν στους αρχαίους κατοίκους της Βρετανίας, τους Κέλτες, οι οποίοι την 1η Απριλίου ξανοίγονταν στη θάλασσα για την αρχή της αλιευτικής τους περιόδου. Αλλά, καθώς γύριζαν τις περισσότερες φορές με άδεια χέρια, έλεγαν ψεύτικες ιστορίες για τεράστια ψάρια, που δεν ήταν δυνατόν να τα πιάσουν.
Καλό μήνα σε όλους με υγεία και καλή Ανάσταση!
