Η Σφαγή των Πατρών το 1821

Η Σφαγή ή Καταστροφή των Πατρών ξεκίνησε την Κυριακή των Βαΐων του 1821 και κράτησε μέχρι την Μεγάλη Παρασκευή. Σχεδόν δέκα χιλιάδες Πατρινοί και Πατρινές χάθηκαν εκείνο το αιματοβαμμένο μεγαλοβδόμαδο.

Με τιμή και σεβασμό στην μνήμη των χιλιάδων σφαγιασθέντων Πατρινών, ο Λαογραφικός & Ιστορικός Σύλλογος «Μωραΐτες εν Χορώ» σας προσκαλεί στην Πομπή Μνήμης που διοργανώνει το Σάββατο 20 Απριλίου 2024. Η Πομπή θα εκκινήσει στις 19:30 από τον κόμβο Ταμπαχάνων και θα διασχίσει την Οδό Παλαιών Πατρών Γερμανού με την συμμετοχή φιλαρμονικών και πολιτιστικών και αναβιωτικών συλλόγων. Μπορείτε να παρακολουθήσετε την πομπή σε όλο το μήκος της Γερμανού.

Η Πομπή θα καταλήξει στην πλατεία Αγίου Γεωργίου όπου θα πραγματοποιηθεί Επιμνημόσυνη Δέηση από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Πατρών κ.κ. Χρυσόστομο.

3 Απρίλη 1821, Κυριακή των Βαΐων.

Αι Πάτραι καταστρέφονται…

Μετά τον ξεσηκωμό των Πατρινών και την ευλογία της Επανάστασης από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό, οι Τούρκοι της Πάτρας εξακολουθούν να είναι ταμπουρωμένοι στο φρούριο. Το νερό έχει σχεδόν εξαντληθεί και η πολιορκία είναι στενή. Οι αρχηγοί της Επανάστασης στέλνουν έγγραφο στους Τούρκους ζητώντας την παράδοσή τους. Εκείνοι αρνούνται προκλητικά, κυρίως επειδή είχαν την πληροφορία ότι φθάνει ο Γιουσούφ πασάς με ενισχύσεις.

Ξεκινώντας από το Ρίο τα αξημέρωτα της 3ης Απριλίου, ο Γιουσούφ προχωρά προς την Πάτρα. Εκείνη τη νύχτα έγινε δυνατός σεισμός και οι πολιορκούντες και οι πολιορκούμενοι ήταν αναστατωμένοι. Δύο ώρες αργότερα ακούστηκε από το φρούριο ζωηρός κανονιοβολισμός. Ο Γιουσούφ πλησιάζει. Η είδηση διαδόθηκε αμέσως προκαλώντας πανικό. Εν μέσω της γενικής σύγχυσης όλοι έτρεχαν δεξιά και αριστερά χωρίς να γνωρίζουν τι να κάνουν. Αμέσως κατεφάνη η έλλειψη έμπειρων στρατιωτικών. Την αρχηγία έχουν οι πρόκριτοι που αγνοούν τον πόλεμο και οι οπλίτες είναι κυρίως χωρικοί απειροπόλεμοι οι οποίοι με τις πρώτες τερατώδεις φήμες εγκαταλείπουν τις θέσεις τους.
Στο λιμάνι έχουν πλησιάσει τουρκικά πλοιάρια. Οι Τούρκοι από τις επάλξεις αφήνουν αλλαλαγμούς χαράς. Η πόλη είναι πλέον αφρούρητη. Οι Έλληνες αρχηγοί αφού εγκαταλήφθησαν από τους στρατιώτες τους, έφυγαν και αυτοί φέροντας μαζί τους και τον Σταυρό του Όρκου της Ελευθερίας, τον οποίον – τραγική ειρωνία – μόλις προ δέκα ημερών είχαν υψώσει στην πλατεία του Αγίου Γεωργίου.

Στις 10 η ώρα το πρωί όταν σίγησε και το τελευταίο ελληνικό όπλο, αι Πάτραι βρέθηκαν στο έλεος των μαινόμενων Τούρκων.
Η τραγωδία είναι απερίγραπτη. Οι Τούρκοι κατασφάζουν σαν ζώο όποιον βλέπουν στο διάβα τους. Η μανία είναι τόση ώστε δεν κάμουν διάκριση γένους και ηλικίας. Γυναίκες τις σέρνουν απ’τα μαλλιά προς το φρούριο. Βάζουν φωτιά στα σπίτια και φονεύουν όσους βρίσκουν μέσα. Στην παραλία επικρατεί συνωστισμός. Άλλοι πέφτουν στη θάλασσα αναζητώντας βάρκες διαφυγής προς τη Ζάκυνθο. Άλλοι τρέχουν κατά μήκος της ακτής. Μέχρι το βράδυ θάνατος έχει σκορπιστεί στην Πάτρα.
Με το ξημέρωμα το θέαμα είναι φρικιαστικό. Πτώματα χωρίς κεφάλια στους δρόμους, ανθρώπινα μέλη, διασκορπισμένα έπιπλα, γεωργικά προϊόντα χυμένα και σπίτια καιόμενα. Το ανθρώπινο αίμα έχει παγώσει στα ρείθρα… Η μυρωδιά του θανάτου σε πνίγει.
Οι στρατιώτες του Γιουσούφ όλο καμάρι επιδεικνύουν τα αιμοστάζοντα κεφάλια των Πατρινών Ηρώων.

Οι σφαγές, οι διώξεις και οι αρπαγές συνεχίζονται μέχρι την Μεγάλη Παρασκευή. Τίποτα δεν μένει όρθιο. Πλήθη οικογενειών αιχμαλωτίζονται. Γυναίκες ατιμάζονται και φονεύονται. Άλλες πωλούνται σκλάβες. Τέφρα. Τέφρα έμεινε η Πάτρα.
Η εμπορικότερη και πλουσιότερη πόλη της Πελοποννήσου, η μία των δύο επαναστατικών εστιών, όπου πρώτα υψώθηκε το σύμβολο της Ελευθερίας παραδώθηκε εις πυρ και λεηλασία.

Αλλά αν αι Πάτραι κατεστράφησαν και έγιναν θέατρο των ωμότερων θηριωδιών των Τούρκων, η Επανάσταση δεν κατεβλήθη. Ο Γερμανός έστησε το αρχηγείο του στα Νεζερά, ενώ ο αδάμαστος Καρατζάς κατόρθωνε να ορμά την νύχτα στην πόλη αποκομίζοντας αιχμαλώτους και λάφυρα.
Η Επανάσταση λοιπόν στην Αχαΐα, όχι μόνο δεν είχε καταπνιγεί αλλά ενισχύθηκε έτι περισσότερο.

Κείμενο: Μωραΐτες εν Χορώ

Η Σφαγή των Πατρών 1821 – Πομπή μνήμης 2023

Χιλιάδες ψυχές σφαγιάστηκαν, βασανίστηκαν, πουλήθηκαν στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολίας όταν ο Γιουσούφ Πασάς μπήκε στην Πάτρα την Κυριακή των Βαΐων 3 Απριλίου του 1821.