Στον 4ο θεματικό κύκλο “Δημιουργώ και Καινοτομώ- Δημιουργική Σκέψη και Πρωτοβουλία” των εργαστηρίων δεξιοτήτων στη θεματική ενότητα “Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ- Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη” θα ασχοληθούμε με το εργαστήριο δεξιοτήτων: “Παλιά επαγγέλματα στο χωριό μας”.
Οι δεξιότητες που θα καλλιεργηθούν στο 1ο εργαστήριο είναι οι:
- Δεξιότητες μάθησης 21ου αιώνα (4cs):Επικοινωνία, συνεργασία, πρωτοβουλία
- Δεξιότητες κοινωνικής ζωής: Υπευθυνότητα
- Δεξιότητες της τεχνολογίας: Εύρεση πληροφοριών στο διαδίκτυο
Στόχοι είναι οι μαθητές:
- Να εκφράζουν με θάρρος τις σκέψεις τους.
- Να είναι ικανοί να βρίσκουν πληροφορίες στο διαδίκτυο για ένα θέμα, να επιλέγουν τις πιο σημαντικές και να τις παρουσιάζουν πλαισιωμένες με εικόνες.
- Να προβληματιστούν για τους λόγους που κάποια επαγγέλματα εξαφανίζονται και εμφανίζονται άλλα.
- Να γνωρίσουν τα επαγγέλματα του σαλεπιτζή, του λατερνατζή και του αγωγιάτη.
Αρχικά, με την τεχνική της ιδεοθύελλας (Brainstorming) μέσω της διαγνωστικής αξιολόγησης ζητήθηκε από τους μαθητές να αναφέρουν επαγγέλματα που υπήρχαν στο παρελθόν και σήμερα δεν υπάρχουν πλέον… Αφού παρουσιάστηκε η έννοια στους μαθητές που λειτούργησε σαν ερέθισμα οι μαθητές κλήθηκαν να πουν λέξεις που τους έρχονταν αυθόρμητα και συνειρμικά. Η εκπαιδευτικός απλώς κατέγραφε στον πίνακα, χωρίς να σχολιάζει, να ερμηνεύει ή να παραφράζει. Στη συνέχεια προκάλεσε τον διάλογο με στόχο να γίνει ένα πρώτο ξεκαθάρισμα της «θύελλας των ιδεών» και προβλήθηκαν τα επόμενα εκπαιδευτικά βίντεο.
Επαγγέλματα που χάθηκαν στον χρόνο
Επαγγέλματα του παρελθόντος
Τα επαγγέλματα στο παλιό αναγνωστικό
Κατόπιν, οι μαθητές διάβασαν αποσπάσματα από παλιό αναγνωστικό, τα οποία αφορούσαν τα επαγγέλματα.
Παρουσιάστηκαν τα επαγγέλματα του σαλεπιτζή, του λατερνατζή και του αγωγιάτη και οι μαθητές παρακολούθησαν τα επόμενα βίντεο για να τα γνωρίσουν καλύτερα.
Ο σαλεπιτζής
Στην τούρκικη γλώσσα salep σημαίνει σαλέπι και salepci o παρασκευαστής και πωλητής του ποτού, ο σαλεπιτζής. Το σαλέπι είναι σκόνη από αποξηραμένους βολβούς διαφόρων ορχεοειδών. Η σκόνη βράζεται με ζάχαρη ή μέλι και αρωματίζεται με πιπερόριζα.
Στο greekcultureellinikospolitismos.wordpress.com διαβάζουμε ότι ο σαλεπιτζής κρατούσε στο ένα χέρι ένα μεγάλο σαμοβάρι και στο άλλο ένα καλαθάκι, με ποτηράκια και τη ζάχαρη. Είχε βράσει από το σπίτι του το νερό με το σαλέπι. Στη βάση του σαμοβάρι είχε αναμμένα κάρβουνα, για να διατηρεί ζεστό το νερό. Ή μεταλλική λάμα στό άκρο τού σκεύους τό σταθερό ποιούσε , αλλά καί κρατούσε τό υγρό ζεστό μέχρι νά πέσει στό ποτήρι! Δίπλα από το σαμοβάρι, είχε το ειδικό τραπεζάκι, για να στηρίζει την ζάχαρη, την κανέλλα και το δοχείο με το νερό, για να ξαναφτιάξει, αν του χρειαζόταν. Για το βράδυ, υπήρχε και μια λάμπα (θυέλλης), που φώτιζε τον χώρο. Στην πλάτη, είχε πάντα κρεμασμένο ένα ξύλο, σαν τόξο, για να κρεμάει το σαμοβάρι και τη λοιπή πραμάτεια, σαν άλλαζε στέκι.
Ο λατερνατζής
Στο secretvolos.gr αναφέρεται ότι ο λατερνατζής του χθες, κρατούσε στο χέρι έναν τρίποδα και στον ώμο την λατέρνα καταστόλιστη και φορτωμένη με μπιχλιμπίδια, χάντρες, φούντες και φωτογραφίες με όμορφες κοπέλες και σε κάθε στάση γυρνούσε την μανιβέλα της «ρομβίας», «βγάζοντας» κλασσικές και νέες μελωδίες.
Η λατέρνα, το αυτόματο μουσικό όργανο που αν και ογκώδες, συνήθως χρησιμοποιείται σε ανοιχτούς χώρους, υπήρξε απαραίτητο συστατικό της διασκέδασης άλλων εποχών, συμβάλλοντας μάλιστα στη διάδοση νέων, για την εποχή, μουσικών ήχων.
Για να παίξει η λατέρνα χρειάζονταν οπωσδήποτε δύο άτομα . Ο ένας την είχε στην πλάτη του ή αργότερα που ειχε ρόδες την πέρναγε στο δρόμο, και ο άλλος τη γύριζε .Αυτά τα άτομα λεγόντουσαν λατερνατζήδες.
Όταν τελείωνε το τραγούδι ο λατερνατζής γυρνούσε από σπίτι σε σπίτι ή από τραπεζάκι σε τραπεζάκι και με παρατεταμένο ανάποδα το καπέλο του ή το ντέφι που συνόδευε το τραγούδι τους,περνούσε από άτομο σε άτομο για να βάλουν μέσα οι άνθρωποι τα λεφτά για να βγεί το μεροκάματο της ημέρας.
Ο Αγωγιάτης
Ένα από τα τραγούδια του Νίκου Χατζηαποστόλου, που δεν ανήκουν σε οπερέτες και αγαπήθηκαν πολύ είναι ο «Αγωγιάτης», για φωνή και πιάνο, ποίημα Νίκου Χατζηαποστόλου, που κυκλοφόρησε το 1928.
Οι “αγωγιάτες”, είναι επάγγελμα που συναντάμε προπολεμικά. Είναι οι “πρόδρομοι” των αυτοκινητιστών. Πραγματοποιούσαν επί πληρωμή ιδιωτικές μεταφορές εμπορευμάτων, κρασιών (σε ασκιά), διακινούσαν ταξιδιώτες, ιδιώτες, γιατρούς για επίσκεψη σε ασθενείς, κρατικούς λειτουργούς για την εκτέλεση υπηρεσίας. Κυρίως μετέφεραν δημητριακά (σιτάρι, καλαμπόκι) ή όσπρια ή πατάτες ή κρέας για τον ανεφοδιασμό των κατοίκων. Επίσης, μετέφεραν και επισκέπτες στις απομακρυσμένες γειτονιές.
Λόγω των μεγάλων αποστάσεων μεταξύ των οικισμών, η μετακίνηση των ανθρώπων και η διακίνηση των προϊόντων με τα ζώα ήταν ο κυρίαρχος τρόπος μεταφοράς. Κι αυτό μέχρι τη δεκαετία του ’20, που δεν υπήρχαν πολλά μεταφορικά μέσα, ενώ η έλλειψη δρόμων εμπόδιζε τις μεγάλες μετακινήσεις.
Η αμοιβή του “αγωγιάτη” ήταν σχετικά καλή για κείνα τα χρόνια, όμως η δουλειά ήταν δύσκολη και εξαντλητική.
