Στα πλαίσια του πολιτιστικού προγράμματος ” Πάτρα, μια πόλη με μακραίωνη ιστορία” σε συνεργασία με το τμήμα πολιτιστικών θεμάτων ΔΙ.ΠΕ. Αχαΐας και του πρώτου κύκλου εργαστηρίων δεξιοτήτων στα οποία θα ασχοληθούμε με τη θεματική ενότητα “Φροντίζω το περιβάλλον: Παγκόσμια και Τοπική Πολιτιστική Κληρονομιά” με τίτλο του εργαστηρίου δεξιοτήτων “Ψηλαφώντας την ιστορία της Πάτρας“ εκπονείται το 3ο εργαστήριο δεξιοτήτων με τίτλο «Η Πάτρα στην εποχή του Βυζαντίου».
Στη συνέχεια του δεύτερου εργαστηρίου δεξιοτήτων με θέμα την ιστορία της πόλης των Πατρών κατά τη ρωμαϊκή περίοδο προσεγγίζουμε σήμερα την ιστορία της Πάτρας κατά την εποχή του Βυζαντίου.
Στις 11 Μαΐου 330 εγκαινιάζεται η πόλη της Κωνσταντινούπολης από το Κωνσταντίνο ως νέο διοικητικό κέντρο της αυτοκρατορίας. Από το 330 μ.X η Πάτρα ανήκει στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
Το σύστημα διοίκησης της τετραρχίας που εφαρμόστηκε από τον Διοικλητιανό από το 293 μ.χ σε μια γεωγραφικά απέραντη αυτοκρατορία καθόρισε την ιστορική πορεία της πόλης. Το 375 μ.X. η πόλη καταστρέφεται από ισχυρό σεισμό.
Το Κάστρο της Πάτρας
Το Κάστρο της Πάτρας είναι παλαιό φρούριο της πόλης και πλέον σημαντικό καλοδιατηρημένο μνημείο της και ένα εκ των τοποσήμων της.
Χτίστηκε επάνω στα ερείπια της αρχαίας Ακρόπολης κατά το δεύτερο μισό του 6ου μ.Χ. αιώνα από τον Ιουστινιανό και συγκεκριμένα μετά τον καταστροφικό σεισμό του 551 με υλικά προ-χριστιανικών οικοδομημάτων για την άμυνα της περιοχής και των κατοίκων.
Βρίσκεται σε ένα χαμηλό λόφο στις απολήξεις του Παναχαϊκού σε απόσταση 800 μέτρων περίπου από την ακτή του Πατραϊκού κόλπου. Τα τείχη του περικλείουν μία έκταση 22.725 τ.μ. και αποτελείται από έναν τριγωνικό εξωτερικό περίβολο, ενισχυμένο με πύργους και προμαχώνες, που προστατεύονταν αρχικά από βαθιά τάφρο και ένα εσωτερικό περίβολο που υψώνεται στη Β.Α. γωνία και επίσης περιβάλλεται από τάφρο.
Στους αιώνες που ακολούθησαν και έως το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, παρέμεινε σε αδιάκοπη χρήση για την άμυνα της πόλης, αλλά και ως διοικητικό και στρατιωτικό κέντρο. Στους Βυζαντινούς αιώνες, μέχρι τον ερχομό των Φράγκων (1205) το πολιόρκησαν Σλάβοι, Σαρακηνοί, Βούλγαροι, Νορμανδοί, κ.α. χωρίς όμως να κατορθώσουν να το κατακτήσουν. Στα 805 μ.Χ. οι κάτοικοι της πόλης πολιορκήθηκαν στο κάστρο από Σλάβους και Σαρακηνούς και η νίκη τους που αποδόθηκε, σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, σε θαύμα του πολιούχου Αγίου Ανδρέα, ήταν σημαντική για την αναχαίτιση των βαρβαρικών επιδρομών στην Πελοπόννησο.
Οι Φράγκοι σταυροφόροι, το επέκτειναν, το ενίσχυσαν και άνοιξαν τάφρο στις τρεις πλευρές του. Το 1278 υποθηκεύτηκε στο Λατίνο Αρχιεπίσκοπο ενώ το 1408 παραχωρήθηκε από τον Πάπα για πέντε χρόνια και έναντι μισθώματος, στους Ενετούς. Στα χέρια του Λατίνου Αρχιεπισκόπου έμεινε έως το 1430 που απελευθερώθηκε από τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο. Ο Κωνσταντίνος προχώρησε σε προσθήκες και επισκευές των τειχών. Οι Τούρκοι το κατέλαβαν το 1458 και παρέμειναν εκεί όλη σχεδόν την περίοδο της Τουρκοκρατίας στην Ελλάδα. Το κάστρο πέρασε στα χέρια των Ελλήνων μόλις το 1828 μετά την παράδοσή του από την τουρκική φρουρά στο Γάλλο στρατηγό Μαιζόν κατά τη γαλλική Εκστρατεία του Μωριά. Στα χρόνια 1941–1944 ήταν στη γερμανική ναζιστική κατοχή από την οποία ελευθερώθηκε μαζί με την πόλη της Πάτρας στις 4 Οκτωβρίου 1944. Από το 1973 το Κάστρο είναι στην εποπτεία της 6ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.
Ας διαβάσουμε τη λεπτομερή περιγραφή του Κάστρου της Πάτρας από τον Λέανδρο
Εκπαιδευτική επίσκεψη στο Κάστρο της Πάτρας.
Την Τετάρτη 8 Νοεμβρίου 2023 με τους μαθητές των υπόλοιπων τμημάτων της Στ τάξης πραγματοποιήσαμε εκπαιδευτική επίσκεψη στο Κάστρο της Πάτρας. Δείτε στην παρακάτω ανάρτηση περισσότερες πληροφορίες.
Μετά τον εκχριστιανισμό των Σλάβων, η Πάτρα, από επισκοπική έδρα γίνεται Μητρόπολη και υπάγεται από το 806 μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη. Από το 805 έως το 1147 μ.Χ. η πόλη πολιορκείται και λεηλατείται διαδοχικά από του Σλάβους, Σαρακηνούς, Βούλγαρους και Νορμανδούς.
Τα λινά και μεταξωτά της Πάτρας
Από τον 9ο αι. έως και τον 12ο αι. παρατηρείται μια σημαντική οικονομική άνθηση με την ανάπτυξη της βιοτεχνίας λινών και μεταξωτών υφασμάτων, χάριν της χήρας Δανιηλίδος. Η Δανιηλίδα ήταν μιά πάμπλουτη αρχόντισσα της Πάτρας του 9ου αιώνα, ιδιοκτήτρια μεγάλων εκτάσεων της Πελοποννήσου και είχε μεγάλη επιχειρηματική δράση στον τομέα αυτό. Μέσα από αυτήν την εμπορική ανάπτυξη, το λιμάνι γίνεται ο ενδιάμεσος σταθμός ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση.
Η χήρα Δανιηλίς πηγαίνει στην Κωνσταντινούπολη για να συναντηθεί με τον αυτοκράτορα Βασίλειο. Μικρογραφία από το Χρονικό του Ιωάννη Σκυλίτζη, τέλη 12ου-αρχές 13ου αιώνα. Madrid, Biblioteca Nacional, fol. 102r(a). © Biblioteca Nacio
Η Δανιηλίς γνώρισε τον μελλοντικό αυτοκράτορα Βασίλειο Α’ τον Μακεδόνα σε μια επίσκεψη που έκανε στην Πάτρα όταν ήταν ακόμη συνοδός του αυτοκρατορικού αντιπροσώπου. Του προσέφερε πλούσια δώρα και κτήματα που αποδείχθηκαν χρήσιμα στην άνοδό του στον θρόνο.
Σήμερα υπάρχουν τρεις περιοχές που μας υπενθυμίζουν το πέρασμα της Δανηιλίδας από αυτόν τον κόσμο: το Βλατερό, τα Καντριάνικα και τα Βασιλικό. Η Δημοτική Αρχή της πόλης έδωσε το όνομα της σε μια οδό της Πάτρας.
Φραγκοκρατία
Το 1205 η Πάτρα καταλαμβάνεται από τους Φράγκους και έως το 1276 – ως βαρονία πια- υπάγεται στο Πριγκηπάτο της Αχαϊας ή Πριγκηπάτο του Μορέως. Η περίοδος της Φραγκοκρατίας διαρκεί έως το 1429. Τη χρονιά αυτή ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος καταλαμβάνει την Πάτρα και το Κάστρο της.
Από το 1460 η Πάτρα ανήκει στο Μυστρά, έχοντας από το 1449 έως το 1460 δεσπότη τον Θωμά Παλαιολόγο.
Στις 15.5.1458 η Πάτρα καταλαμβάνεται από τους Τούρκους.
Το 1460 ο Θωμάς Παλαιολόγος φεύγοντας από την Πάτρα μεταφέρει στη Ρώμη και παραδίδει στον Πάπα Πίο τον Β΄ την Κάρα του Αποστόλου Ανδρέα.
